Bakan Albayrak ekonomiyi değerlendirdi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomiye yönelik alınan tedbirlere ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Bakan Albayrak şunları söyledi: "Türkiye olarak işin sağlık ve ekonomik boyutunu yakından takip ediyoruz. Önümüzdeki birkaç aylık süreç virüs anlamında belirsizlikleri barındırıyor. Ve suyun derinliğini hala bilmiyoruz ama kısa süre içerisindeki etkilerine baktığımızda özellikle küresel ekonomiye her ülkenin kendi ekonomisine etkilerine karşı benzer tedbirler alıyor. Özellikle likidite tedbirleri alıyor, iktisadi faaliyetin yavaşlaması durması veya aksamasına dayalı ülkelerin kendi içinde ekonomik anlamda minimum hasar görmesi için tedbirler alıyor. Bizim de bu kapsamda Türkiye olarak sağlık boyutu ve ekonomik boyutu çok yakından takip ediyoruz. Hakikaten sağlık boyutu noktasında çok güzel ve başarılı bir süreç. Dünyadaki örnekleri, benzer ülkeler, Avrupa'da yaşanan süreçlere göre güçlü adımlarla güçlü tedbirlerle çok sıkı bir şekilde sürecin yürütülmesine şahit olduk.

DEĞERLENDİRME

Dün açıklanan paket bu yeni sürecin küresel ekonomiye etkileri noktasında ilişkili STK'lar başta olmak üzere tüm paydaşlarla görüşmeler neticesinde oluşturulmuş ilk paket. Bu dinamik bir süreç, bu sürecin etkilerini kimse kestiremediği için dinamik bir şekilde yakından takip edeceğiz. Çok dinamik, etkili, hızlı adımlar atmamız gereken canlı bir süreç. Ciddi bir rahatlama getirecek 3 aylık pencere açtık. Tabii Türkiye özellikle son bir kaç sene başta olmak üzere yaşanan süreçleri nasıl birlik beraberlik içerisinde güçlü refleks göstererek sakin ve panik yapmadan atlattıysa, bu süreci de toplum olarak gerçekten çok itidalli yönetiyoruz. Olması gereken de aslında bu. Bugün Avrupa'nın içine düştüğü durum ve benzer ülkelerin içine düştüğü duruma göre Türkiye çok daha sakin geçiriyor.

MERKEZ BANKASI

Merkez Bankamızın ucuz bir şekilde daha uygun maliyetli şekilde likidite penceresini açmasıyla birlikte finansal kurumların bankalara yoğun bir likidite akışıyla bu süreçten etkilenen maliyeti olacak. Bu maliyetin üzerine makul bir maliyetle bu likidite ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayacağı kanallarla altyapıyı yürüyecek. Bunu karşılamak için paketin içinde bir de KGF hacminin artırılması var. Dolayısıyla teminat problemi olacak, tüm bununla ilişkili etkilenen potansiyel sektörlere,ki paketin içerisinde 25 milyar TL'lik bir artış olsa da, KGF limitinde bunun kullandırım ve kaldıraç etkisi bunun çok daha etkisinde.

GÜÇLÜ İÇ PİYASI

Türkiye çok güçlü bir iç piyasaya sahip dolayısıyla iktisadi faaliyetin o ayağının da güçlü ve canlı kılınmasıyla ilgili farklı adımlar da atılacak. Tabii her bir kırılımın sadece iş dünyası anlamında değil iç tüketim anlamında da etkisi var. Maddelere tek tek baktığınızda emeklilerden tutun ihtiyaç sahibi insanlara kadar. Mesela paketteki maddelerden bir tanesi emekli maaşlarındaki bin liralık alt limitin 1.500 TL'ye çıkarılması sözkonusu. Yani yaklaşık 650 bin 1.500 TL'nin altındaki emekliyi buraya çıkararak bir kere burada da bir tüketim harcaması anlamında gelir anlamında destek var. Diğer taraftan bakıyoruz bu da çok önemli yaklaşık 2 milyona yakın ihtiyaç sahibi bin liralık bir destek sağlıyoruz. Özellikle nisan ayında bunu devreye alacağımız için nisan ayında yaşanabilecek potansiyel yavaşlamayı iç piyasa anlamında desteklemek için yaklaşık 2 milyar TL'lik bir paket sunuyoruz. Bunların hepsi dinamik süreçler. Ötesinde bayram ikramiyesinin öne alınmasıyla birlikte hakeza öyle. Diğer taraftan özellikle belirlediğimiz 19 maddenin içinde özellikle belirlenen sektörlerin alt kırılım sektörleri ki hangi sektöre ilişkin firmalar etkileniyor ile ilgili bugün yayınlandı detaylar. O detayda neredeyse esnaftan KOBİ'lere kadar birçok sektörü saydığım büyük sektörlerle birlikte hepsini içine alan aslında büyük bir paket var. Tabii bu dinamik bir süreç, süreci yakından takip edeceğiz.

İŞSİZLİK GONU

Birçok sektörün de işsizlik fonu üzerinden kısa çalışma ödeneğinden faydalanması sağlanacak. İstihdam için kısa çalışma ödeneği esnetilebilir. Belli bir yaş ve çerçevede çalışma esnemesi getirildi. Beyanname verme süresi Nisan sonuna kadar uzatıldı. Özel durumlar dışında kamuda evden çalışma hazırlığı yok.

İlk çeyreği beklentilerin üzerinde bir büyümeyle kapatacağız. Birçok belirsizlik olmasına rağmen 2020 hedefleri için tutturma konusunda bir endişe yaşamıyoruz. Türkiye böyle bir küresel sürece en hazırlıklı, en güçlü giren ülkelerden biri, bu süreçten de en pozitif kazanımlarla çıkan ülke olacak. Türk Lirası Şubat ayı itibarıyla baktığımızda TL çok ciddi pozitif ayrışma yaşıyor. Türkiye faizde, dövizde çok olumlu performans ortaya koyuyor. Ekonomide senkronize adımların avantajını yaşıyoruz.

Ayakta kalanlar bu süreç başladığında hızlı şekilde koşup, hedefe ulaşma konusunda iyi performans gösterecek. Avrupa'da iş korona pandemisinden, korku pandemisine gittiği için bir öngörülemezlik var. Finans piyasaları Avrupa'nın birçok yerine evden çalışmaya başladı. Avrupa'da korona salgınından daha çok korku salgını var.

Gündemimizde sokağa çıkma yasağı gibi bir durum yok. "Marketler yağmalanmış" diyorlar gidiyorum markete dünya kadar ürün var. 'Yalan pandemisi'ne karşı toplumumuzun bağışıklık sistemi güçlü. Sakin, sükunetle ve sabırla en yüksek dönemine kadarki süreci geçtikten sonra normalleşme süreci başlayacak, Çin'de bu durumu gördük. Devlet olarak bilançonuz var, gelir gider var. Bu planı bir şekilde işleteceğiz. Makul olan talepleri sonuna kadar yürütmek zorundayız. Normal hayatın akışı içerisindeki şeyleri doğru analiz etmek lazım.

EKONOMİK PAKET

Bu paket bu süreçten etkilenen her ölçekteki tüm kurumlara bir can suyu bir likidite sunuyor. Bu manada baktığınızda 100 milyar liralık paket. Likidite açısından sorunumuz yok. İç talep noktasında üretimin bir kısmını iç piyasaya yönlendireceğiz, gerekirse bunu turizm için de yapacağız. Turizm için kampanyalar yapılabilir. Türkiye'nin kapasitesi, altyapısı her şeye müsait. İhracat ve turizmde gerekirse yeni paketler olacak. Çok koordineli bir şekilde hareket ediyoruz. Dünya ekonomik olarak farklı bir iklime doğru gidiyor. Toplum bu süreci birlik içinde aşacaktır.

ÖDEME ZİNCİRİ

Ödeme zincirinin kırılmaması için kurumlar çalışıyor. Türkiye'nin pozitif ayrıştığı bir iklimdeyiz. Nisan, Türkiye açısından iç piyasa bakımından da riskler barındırıyor. Cari denge, maliye politikalarında ev ödevimizi yaptık. Küresel resmin olumsuz senaryosuna karşı mali politikalar her zaman elimizde, bugün için böyle bir risk görmüyorum. Nisan-Mayıs rakamlarını gözlemleyeceğiz, çok dinamik bir süreç yaşıyoruz. Enflasyonla ilgili bu yıl ciddi bir endişe taşımıyorum, özellikle petrol fiyatları, maliyetler tam tersi aşağı yönlü bir baskı oluşturuyor Dolar kuruna bu yılın enflasyonun ciddi anlamda bir etkisinin olacağını düşünmüyorum.

TÜKETİCİ KREDİLERİ

Tüketici kredileri çerçevesinde de gerekmesi durumunda adımlar atılır. Vatandaş açısından amacımız bu sürecin etkisini minimuma indirmek. Bu paketin boyutu Türkiye'nin bütçe performansı için bir risk teşkil etmiyor. Bütçe disiplini açısından büyük bir tehdit oluşturan unsurlar değil. Madencilik, mobilya gibi sektörlerden de talepler geliyor, bunlarla ilgili de çalışıyoruz. Reel sektörde bu süreçten hakiki manada etkilenen hiç kimseyi mağdur etmeyeceğiz. Kamu bankaları dün olduğu gibi bugün de çok güçlü bir şekilde sahada olacak.

Bu sürece hazine olarak gayet likit girdiğimiz bir dönemdeyiz, önemli müdahale yapma kapasitesindeyiz. Şu dönem hisse geri alımları açısından ciddi fırsatlar olan bir dönem. Küresel resme baktığımızda borsa potansiyelimiz gayet iyi. IMF'lik bir durum söz konusu değil. Bilançosu, nakit akışı güçlü, cari dengesi sağlam.