Bölgesel teşvikte Erzurum farkı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2023 Eylül dönemi Teşvik Belgeli yatırım verilerini paylaştı.  Doğu Anadolu Bölgesinde Eylül ayında 54 bölgesel, 8 genel toplam 62, bu yılın 9 ayında 603 bölgesel 55 genel toplam 658, 2001 -2023 döneminde ise 3 bin 639 bölgesel, 2 bin 156 genel 5 bin 800 yatırım teşvik belgesi aldı.

ERZURUM’UN PAYI

Erzurum’un bölge toplamında teşvikli yatırım payı artışını sürdürdü. DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analizlere göre Erzurum’un bölge toplamında yatırım payı Eylül ayında yüzde 8,1, bu yılın 9 ayında yüzde 14,58, 2001 -2023 dönemi toplamında ise yüzde 12,36 oldu. 

ERZURUM’UN 5. BÖLGE PAYI

DOSİAD Araştırma Merkezince yapılan hesaplamalarda, Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat’la birlikte 16 ilin yer aldığı bölgede Erzurum’un teşvikli yatırım sayısı payı 12 yıllık düzeyde yüzde 8,56 olarak kaydedildi    

DOĞU ANADOLU EYLÜL DÖNEMİ

Bölgede bu yılın Eylül ayında 54 bölgesel, 8 genel kategorideki yatırım teşvik belgesi aldı. Bölgesel yatırımlar için 2,1, genel kategorideki yatırımlar için 1,5 milyar olarak toplam 3,7 milyar TL tutarında harcama yapıldı. Bölgesel yatırımlarla 8 bin 8, genel yatırımlarla da 94 kişi olmak üzere toplam 8 bin 102 kişi iş edindi.

DOĞU ANADOLU OCAK – EYLÜL 2023

Bu yılın Ocak – Eylül ayları kapsamında 603 bölgesel, 55 genel kategoride 658 yatırım teşvik belgesi aldı. Bölgesel bazlı yatırımlar için 19 milyar 997 milyon, genel bazlı yatırımlar için ise 6 milyar 762 milyon TL tutarında harcama kaydedildi. Bölgesel yatırımlarda 34 bin 14, genel yatırımlarda ise 765 kişilik istihdam öngörüldü.

DOĞU ANADOLU 2001 -2023

Doğu Anadolu Bölgesinde 2001 -2023 yılları düzeyinde 3 bin 639 bölgesel, 2 bin 156 genel, toplam 5 bin 800 yatırım teşvik belgesi aldı. Bölgesel yatırımlar için 165 milyar 164 milyon, genel bazlı yatırımlar için de 155 milyar 124 milyon TL tutarında harcama yapıldı. Bölgesel yatırımlarla 238 bin 275, genel yatırımlarla da 41 bin 270 kişilik istihdam kapasitesi oluşturuldu.

GELECEĞİN TÜRKİYE'SİNDE, GENÇLERİMİZDEN BEKLENTİMİZ ÇOK BÜYÜK

Bakan Fatih Kacır, Türkiye'nin bugün kritik teknolojilerin pazarı değil, bu teknolojileri üretebilen bir ülke konumuna geldiğini vurgulayarak, "Geçtiğimiz 21 yılda, 100 yıllık projelere Sayın Cumhurbaşkanı'mız liderliğinde imza attık. Bunu, Sayın Cumhurbaşkanı'mızın liderliğindeki milli teknoloji hamlemizle, kendi fırsatlarımızı, güçlü yanlarımızı dikkate aldığımız, karşı karşıya olduğumuz sınamaları hesaba kattığımız bir yaklaşımla başardık." diye konuştu.

Bu noktaya kolay gelinmediğini, türlü engellemelerle karşılaştıklarını dile getiren Kacır, şu değerlendirmelerde bulundu: "Tabiri caizse, yolumuza takoz koymaya çalışanlar oldu ancak biz içimizdeki saklı cevheri ortaya çıkarmamız gerektiğini biliyorduk. Bir zihniyet devrimi oluşturmamız gerektiğinin farkındaydık. Milli teknoloji hamlesi hedeflerimiz doğrultusunda adeta küllerimizden doğduk. Vecihi Hürkuş'un, Nuri Demirağ'ın, Şakir Zümre'nin, Nuri Killigil'in yaşadığı hayal kırıklığını Türk gençleri bir kez daha yaşamasın diye, gençlerimizin yanında yer aldık."

Kacır, bugün İHA'ları hayata geçiren ekiplerin yaş ortalamasının 30'un altında olduğuna dikkati çekerek, "Türkiye Yüzyılı'nı inşa ederken de merkezinde yenilikçi teknolojilerin yer alacağı tüm projelerde gençlerimizin imzasının olacağını biliyoruz. Çünkü gençlerimiz bizim en değerli varlığımız. Geleceğin Türkiye'sinde, gençlerimizden beklentimiz çok büyük. Ülkemiz adım adım bir küresel üretim üssüne dönüşürken, teknoloji yolculuğumuzda gençlerimizin en önde rol üstlenmesini sağlıyoruz." ifadelerini kullandı.

YAPAY ZEKÂ VE ROBOTİK KODLAMA

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Türkiye Yüzyılı'nda daha büyük başarı hikayeleri oluşturmak için tıpkı milli SİHA'larımızı ve Türkiye'nin otomobilini geliştirirken olduğu gibi yenilikçi teknolojilerde yetkinliklerimizi daha da güçlendirmeye odaklanacağız." Dedi.

Kacır, "Trabzon Üniversitesi Yapay Zeka ve Robotik Kodlama Merkezi"nin açılışında, 4. Sanayi Devrimi ile yıkıcı ve yenilikçi fikirlerin oluşturduğu katma değer ve istihdamın, ekonomilerin itici gücü haline geldiğini söyledi.

ATILMIŞ ÖNEMLİ BİR ADIM

Yapay zeka başta olmak üzere dijital teknoloji alanlarında muazzam değişimler yaşandığına dikkati çeken Kacır, "Sosyal hayattan iş süreçlerine, üretim modellerinden tüketici davranışlarına kadar tüm alanlarda değer üretimi, veri temelli yenilikçi yaklaşımlarla yeniden şekilleniyor. Türkiye olarak, dijitalleşmenin getirdiği bu yeni dünya düzeninde üreten ve politika belirleyen bir güç olmamızı sağlayacak insan kaynağı altyapısını inşa ediyoruz." diye konuştu.

YENİLİKÇİ İŞ FİKİRLERİ OLUŞTURMALARINI HEDEFLİYORUZ

Kacır, Yapay Zeka Kodlama Merkezi'nin de bu doğrultuda atılmış önemli bir adım olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Karadeniz'in yenilikçi bilim üssü Trabzon Üniversitesi bünyesinde hayata geçirilen bu merkezle gençlerimizin dijital becerilerini geliştiriyor, genç istihdamını ve girişimciliği destekliyoruz. Bünyesinde 3 tam donanımlı laboratuvar bulunduran bu merkezde düzenlediğimiz eğitimler ve sunduğumuz danışmanlık hizmetleriyle gençlerimizin, geleceğin mesleklerine uygun yetkinlikler kazanmasını, dijital bilgi ve becerilerini artırmalarını ve yenilikçi iş fikirleri oluşturmalarını hedefliyoruz."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde son 21 yılda dev bir AR-GE ve yenilik ekosistemi inşa ettiklerini belirten Kacır, "Sayıları 1600'ü aşan AR-GE ve tasarım merkezleri, 10 bine yaklaşan teknoloji girişimine ev sahipliği yapan 101 teknopark ve 272 bini aşan AR-GE personeli, bu ekosistemin odağında yer almakta.” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE'MİZ, SON 12 ÇEYREKTİR BÜYÜMESİNİ KESİNTİSİZ SÜRDÜRDÜ

Bakan Kacır, inşa ettikleri altyapıyla son 5 yılda imalat sanayisinde yüksek teknoloji üretimindeki artışın yüzde 58'e ulaştığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu: "Dünyanın savaşlar, küresel salgınlar, ticaret ve teknolojide korumacılık, iklim değişikliği, afetler, gıda ve hammadde krizleri ile boğuştuğu bir döneminde Türkiye'miz, son 12 çeyrektir büyümesini kesintisiz sürdürdü. Yıllık ihracatımız 254 milyar dolara erişerek tarihi bir rekora imza attı. Doğuştan elektrikli, yerli ve milli akıllı otomobilimiz Togg artık yollarda. Türkiye Yüzyılı'nda daha büyük başarı hikayeleri oluşturmak için tıpkı milli SİHA'larımızı ve Türkiye'nin otomobilini geliştirirken olduğu gibi yenilikçi teknolojilerde yetkinliklerimizi daha da güçlendirmeye odaklanacağız. Bunlardan birisi de şüphesiz yapay zeka. Günümüzde haberleşmeden havacılığa, tıptan savunma sektörüne kadar birçok akıllı sistemin çekirdeğini yapay zeka oluşturuyor. Veri analitiği ve öğrenme algoritmalarındaki ilerlemelerle birlikte yapay zeka yaşamımızda her geçen gün daha derin ve dönüştürücü etkiler yaratıyor."

 Kacır, 2030'a kadar yapay zekanın küresel ekonomiye 15 trilyon doların üzerinde katkı yapmasının öngörüldüğüne dikkati çekerek, şöyle devam etti: "Bu, yapay zekanın sadece teknolojik bir gelişme olmadığını, aynı zamanda ekonomik bir dönüşüm aracı olduğuna işaret ediyor. Elbette, bu teknolojilerin hayatımıza daha yaygın bir şekilde girmesiyle bazı işler ve hizmetler için duyulan ihtiyaçlar da zamanla azalacak. Yapay zeka ve robotik gibi teknolojilerin bazı geleneksel işlerin yerini almasıyla yeni iş alanları ve hizmet gereksinimleri de ortaya çıkacak. Hedefimiz, teknolojik değişimlerin getirdiği fırsatları herkes için erişilebilir kılmak, Türkiye Yüzyılı'nı inşa ederken genç ve dinamik nüfusumuzun itici güç olmasını sağlamaktır."

YENİLİKÇİ TEKNOLOJİLERDE SÖZ SAHİBİ OLMANIN ANAHTARI NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞIDIR

Bu nedenle 2021'de Ulusal Yapay Zeka Stratejileri'ni devreye aldıklarını anlatan Kacır, şunları kaydetti:

"Yenilikçi teknoloji alanlarında ihtiyaç duyulan ve özel uzmanlıklara sahip araştırma altyapısının oluşturulmasını, çalışmalarımızın merkezine aldık. Yapay zeka ekosistemini harekete geçirmek ve ekosistemin paydaşları arasındaki işbirliğini güçlendirmek üzere TÜBİTAK bünyesinde Yapay Zeka Enstitüsünü kurduk. Yapay zeka ekosistem çağrıları ile yapay zeka çözümlerine ihtiyaç duyan şirketlerimizin ve kamu kurumlarının yerli teknoloji tedarikçisi KOBİ'ler ve araştırma merkezleriyle ortak konsorsiyum projelerini destekliyoruz."

Kacır, bu kapsamda 2022'de 10 konsorsiyuma 18 milyon lira destek sağladıklarını belirterek, "Yenilikçi teknolojilerde söz sahibi olmanın anahtarı nitelikli insan kaynağıdır. Bu anlayışla ülkemizi Türkiye Yüzyılı'na taşıyacak her adımın odağına insan kaynağımızı alıyoruz." Dedi.

Kalkınma ajanslarının desteğiyle İstanbul ve Kocaeli'de yeni nesil yazılım eğitimi veren Ecole 42 okullarını açtıklarını dile getiren Kacır, "Bu okullarda öğrencilerimize uluslararası standartlarda ücretsiz yazılım eğitimi sunuyoruz. Ayrıca, Türkiye Açık Kaynak Platformu ile açık kaynak yazılım ürünleri geliştirirken, nitelikli yazılımcı sayımızı artıran projeleri de hayata geçiriyoruz." diye konuştu.

Kacır, Sektör Kampüste Programı'nda da 10 binden fazla üniversite öğrencisinin blok zincir teknolojisinden yapay zekaya, öneri sistemleri endüstrisinden dijital dönüşüme, ileri imalat uygulamalarına kadar pek çok alanda sektör profesyonellerinden eğitim aldığını belirterek, "Oyun ve Uygulama Akademisi ile her yıl 2 bin gencimize teknoloji, girişimcilik, uygulama ve oyun geliştirme alanlarında yetkinlik kazandırıyoruz. TÜBİTAK desteğiyle açılan bilim merkezlerimizde, gençlerimize robotik kodlama ve programlama eğitimleri vererek dijital becerilerini güçlendiriyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

GENÇLERİMİZİN İŞ GÜCÜ PİYASASINA KATILIMINI ARTIRMAYI HEDEFLEDİK

Gençlere verilen teknoloji yolculuğundaki desteklere de işaret eden Kacır, şunları kaydetti: "Gençlerimizin, teknoloji dünyasındaki yolculuğunda desteklerimiz bunlarla sınırlı değil. Dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST'te genç yazılımcılara ve girişimcilere yönelik atölye, seminer ve eğitimler düzenlerken, onları iş dünyasının temsilcileriyle de bir araya getiriyoruz. Genç yeteneklerimizin projelerini, ideallerini gerçeğe dönüştürmeleri için fırsat sunuyoruz. Ülkemizin en yenilikçi firmaları, yetenekli genç yazılımcılarımızı ve girişimci ruha sahip gençlerimizi keşfetmek için artık TEKNOFEST'e akın ediyor. Diğer yandan 2022 ve 2023 yıllarında bölgesel kalkınmaya öncülük eden kalkınma ajanslarımız için ana odağı, genç istihdamı olarak belirlemiştik. Böylelikle, gençlerimizin iş gücü piyasasına katılımını artırmayı ve böylece bölgesel kalkınmayı daha da güçlendirmeyi hedefledik."

Kacır, Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında çocukların ve gençlerin dijital yetkinliklerini güçlendirecek 63 projeye 318 milyon lira kaynak sağladıklarını söyledi.

ÇALIŞAN VE ÜRETEN GENÇLER PROGRAMI

Yararlanıcıların eş finansmanıyla birlikte projelerin bütçesinin 400 milyon lirayı aştığını anlatan Kacır, şunları aktardı:

 "Gençlerimizin ve kadınlarımızın istihdamını desteklemek üzere hayata geçirdiğimiz Çalışan ve Üreten Gençler Programı ile de bugün açılışını gerçekleştireceğimiz Yapay Zeka ve Robotik Kodlama Merkezi gibi nitelikli insan kaynağımızı güçlendirecek altyapıları inşa ediyoruz. Program kapsamında 10 milyon liraya yakın kaynak sağladığımız Yapay Zeka ve Robotik Kodlama Merkezi ile gençlerimizin yapay zeka ve robotik kodlama başta olmak üzere dijital yetkinliklerini artıracağız."

Bakan Kacır, Türkiye'nin en büyük gücünün genç ve dinamik nüfusu olduğunun altını çizerek, sözlerini şöyle tamamladı: "Varımız yoğumuz gençlerimiz ve her işimizde odağımız gençlerimiz olmaya devam edecek. Milyarlarca dolarlık küresel teknoloji firmalarının kurucularına ve ekiplerine baktığımızda gençleri görüyoruz. Ülke olarak kendi gençliğimize erken yaştan itibaren ihtiyaç duyduğumuz yetkinlikleri kazandırabilir ve milli teknoloji hamlesi yolculuğumuzda hedeflerimize ulaşmada gençlerimizi öncü kılabilirsek inşallah bugünkünden çok daha ileri noktalara hep birlikte erişeceğiz."