DOSİAD'dan 4. Çeyrek il ekonomisi değerlendirmesi

Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği(DOSİAD) 4. Çeyrek Ekim Dönemi Erzurum ekonomik performansını değerlendirdi. Analizde, il ekonomisi resmi verilerle aktarıldı, ekonomideki süreç paylaşıldı, yatırım vizyonuna dikkat çekildi, kamu harcamalarında fonksiyonel giderlere işaret edildi.

BÜLTEN KAPSAMI

DOSİAD Bülteninde Erzurum’a ait, Bütçe Denge, Vergi Tahsilatı, Kamu Harcamaları, Şirketleşme Performansı, Yabancı sermayeli şirket kurulumu, Sermaye durumu, Mükellef Sayısı, TÜFE, Konut Satışı, Patent ve Marka, Hava Ulaşım, Araç sayısı, Devir sayısı, TBB Erzurum verileri, Ticaret Bakanlığı ve TİM kaydında dış ticaret verileri de paylaşıldı.

POZİTİF SİNERJİ

Raporda, küresel boyutta baş gösteren ekonomik krizlerin yol açtığı tedarik zincirindeki daralma, Enflasyon baskılarına rağmen, il ekonomisinin dengeli ve istikrarlı bir yapı gösterdiği, ekonomi aktörlerinin performansında pozitif sinerjinin etken olduğu vurgulandı.

ÜRETİM VE PAZAR DENGESİ

Raporda, özellikle son on yıllık düzeyde Erzurum’da Üretim ve Pazar zincirini etkileyen ulaşım sorunlarının devasa yatırımlarla giderildiği, Ovit başta olarak hayata geçirilen tüneller ve güncelleştirilen yollarla bölge ve ilin deniz ulaşımına da eriştiği, bunun üretim sürecini olumlu etkilediği kaydedildi.

TEŞVİKLER

DOSİAD Raporunda 2002 -2022 sürecinde teşvikli yatırımların arttığına dikkat çekilerek, bu yapılanmanın özellikle tarımsal üretimin yanı sıra sanayi ara malları üretiminde de olumlu yansımaları olduğu, teşviklerin istihdama büyük katkı sağladığı aktarıldı.

İHRACAT VİZYONU

DOSİAD analizinde Erzurum’un ihracat vizyonu öne çıkarıldı. İlden 10 ayda yaklaşık 22 milyon dolarlık ihracat yapıldığına vurgu yapılan raporda, ithalattaki azalış kaydedilerek, Zengezur Koridorunun açılacak olmasıyla birlikte il ihracat hedefinin de büyüyeceği dile getirildi.

HALKIN REFAH DÜZEYİ

DOSİAD araştırmasında dikkat çekilen bir diğer konu başlığı il halkı refah düzeyi oldu. İlde bin kişi başına düşen araç sayısı artışı öne çıkarıldı, konut alımında ciddi bir yükseliş olduğu belirtilerek vatandaşın yaşam kalitesindeki pozitif süreç vurgulandı.

HALKIN BEKLENTİ VE TALEPLERİ

DOSİAD değerlendirmesinde, vatandaşın ekonomideki beklentileri ve talepleri de kaydedilerek, halkın iktisadi önceliklerinin kriz öncesi dönemlere göre değişkenlik göstermediği, enflasyonunun olumsuz etkilerine rağmen vatandaşın hükümete güvendiği ve bu sebeple  yaşam alışkanlıklarını değiştirmediği bildirildi.

ŞİRKETLEŞME

DOSİAD Bülteninde il ekonomisinde şirketleşme performansının güç kazandığı belirtilerek kolektif yaklaşım ve anlayışa yönelme olduğu, bunun özellikle kurumlar vergisi faal mükellef sayısındaki düzenli, kararlı ve istikrarlı artışla öne çıktığı aktarıldı.

ÜRETİM EKONOMİSİNE YOĞUNLAŞMA

DOSİAD raporunda, TEKNOFEST’lerle açığa çıkan araştırmacı ruhun Erzurum’da da markalaşma, patent ve tasarım başvurularında görüldüğü, ildeki genç neslin beyin fırtınası estirerek üretime yoğunlaştığı belirtildi.

ERZURUM VERİLERİ

ERZURUM ŞİRKETLEŞME PERFORMANSI

Erzurum’da bu yılın Ocak – Ekim ayları arasında 280 şirket kurulumu gerçekleşti. İl, 8 aylık kayıtta kurulan şirket sayısı yüksekliği bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde Van, Malatya ve Elazığ’ın ardından 4 sırayı aldı

ERZURUM OCAK – EKİM DÖNEMİ

Erzurum’da bu yılın 10 ayında 280 şirket, 19 kooperatif ve 82 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Dönemde 55 şirket, 13 kooperatif tasfiye edildi. Ocak – Ekim ayları arasında 59 şirket, 7 kooperatif ve 66 gerçek kişi ticari işletmesi ise kapandı.

KUDAKA OCAK – EKİM DÖNEMİ VERİLERİ

2023 Ocak – Ekim döneminde KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinde 392 şirket, 24 kooperatif ve 150 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Dönemde 71 şirket ve 18 kooperatif tasfiye işlemi gördü, 73 şirket, 12 kooperatif ve 119 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini durdurdu.    

KUZEYDOĞU ANADOLU OCAK – EKİM DÖNEMİ VERİLERİ

2023 Ocak – Ekim döneminde Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illerinde 646 şirket, 31 kooperatif ve 316 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Dönemde 101 şirket ve 22 kooperatif tasfiye işlemi gördü, 108 şirket, 13 kooperatif ve 253 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini sonlandırdı.       

DOĞU ANADOLU OCAK – EKİM DÖNEMİ VERİLERİ

Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında 2 bin 552 şirket, 102 kooperatif ve 819 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Dönemde 418 şirket ve 57 kooperatif tasfiye işlemi gördü, 334 şirket, 39 kooperatif ve 634 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini nihayetlendirdi.           

ERZURUM’UN BÖLGESEL PAYLARI

Erzurum’un yılın 10 ayında kurulan şirket sayısı KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 71.42, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 43,34, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında yüzde 10,97 oranında pay gösterdi

ERZURUM ŞİRKET SERMAYE BÜYÜKLÜĞÜ

Erzurum’da Ekim ayında kurulan 25 şirket sermayesinin 27,7 milyon; 2023’ün 10 ayında kurulan 280 şirket sermayesinin 447,8 milyon TL olduğu bildirildi. Erzurum Bölge illeri içinde şirket sermayesi toplamı büyüklüğü bakımından 5’inci sıraya indi.

EKİM 2023 BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM

Ekim 2023 ayı bazlı şirket kurulum sermayesi, 25 şirketin kurulduğu Erzurum’da 27,7 milyon, 40 şirketin kurulduğu KUDAKA İstatistik Bölgesinde 69,6 milyon, 64 şirketin kurulduğu Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde 151,4 milyon, 278 şirket kurulumunun kaydedildiği Doğu Anadolu Bölgesinde ise 1 milyar Tl olarak bildirildi

OCAK - EKİM BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM

2023 Ocak – Ekim dönemi şirket kurulum sermayesi, 280 şirketin kurulduğu Erzurum’da 447,8 milyon, 392 şirketin kurulduğu KUDAKA İstatistik Bölgesinde 599,5 milyon, 646 şirketin kurulduğu Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde 1,1 milyar, 2 bin 552 şirket kurulumunun kaydedildiği Doğu Anadolu Bölgesinde ise 5,3 milyar TL olarak aktarıldı.

ERZURUM’UN SERMAYE PAYI

Erzurum’un bu yılın 10 ayında şirket kurulum sermaye değeri payı KUDAKA İstatistik Bölgesinde yüzde 74,66, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde yüzde 37,86, Doğu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 8,36 olarak değerlendirildi.

Erzurum teşvik

Erzurum’da 2023 yılı Eylül ayı kaydında 4 bölgesel, 1 genel, toplam 5; 2023 Ocak – Eylül ayları düzeyinde 91 bölgesel, 5 genel toplam 96; 2001 – 2023 yılları arasında ise 351 bölgesel, 366 genel kategoride toplam 717 yatırım teşvik belgesine kavuştu.

YATIRIM KATEGORİLERİ PAYI

DOSİAD tarafından veriler üzerinden gerçekleştirilen hesaplamalara göre, Teşvikli yatırım toplamında bölgesel yatırım payı Eylül ayı döneminde yüzde 80, Ocak – Eylül 2023 döneminde yüzde 95, 2001 – 2023 yılları kapsamında yüzde 48,95 olarak kaydedildi. Genel yatırım payı ise yüzde 51.04 oldu.

2023 OCAK – EYLÜL DÖNEMİ

Yılın Ocak – Eylül ayları düzeyinde 91 bölgesel, 5 de genel olmak üzere 96 yatırımın teşvik belgesi aldığı açıklandı. Reel olarak Bölgesel yatırımlar için 5.9 milyar, genel yatırımlar için 293 milyon, toplam 6 milyar 211 milyon TL değerinde harcama yapıldı. Bölgesel yatırımda bin 253, genel yatırımlar kapsamında 95 kişilik istihdam kapasitesi öngörüldü.

2001 – 2022 DÖNEMİ

İlde 2001 – 2023 yılları arasında 351 bölgesel, 366 genel düzeyde toplam 717 yatırım teşvik belgesi aldı. Reel kayıtta, Bölgesel yatırımlar için 17,4 milyar, genel yatırımlar için 19,3 milyar, toplam 36,8 milyar TL tutarında yatırım harcaması kaydedildi. Bölgesel yatırımlarda 11 bin 753, genel yatırımlarla 9 bin 325, toplam 21 bin 78 kişi iş edindi.

ERZURUM MOTORLU KARA TAŞITI VARLIĞI

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 7 azaldı, Erzurum’da ise yüzde 0.49 oranında arttı. Erzurum’da Eylül ayında 130 bin 228 aracın trafiğe kayıtlı olduğu Erzurum’da Ekim ayı kaydında araç sayısı yüzde 0.49’luk artışla 130 bin 879’a yükseldi.

DEĞİŞİM

Erzurum’da Ekim ayı ölçeğinde trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtı sayısının 130 bin 879 olduğu bildirildi. Erzurum bölge illeri içinde motorlu kara taşıtı sayısı ve otomobil varlığı bakımından 3’üncü olurken, ülkede ise 49’uncu sıraya geriledi.

ERZURUM HER BİN KİŞİYE DÜŞEN ARAÇ SAYISI

DOSİAD Araştırma Merkezince kaydedilen analize göre Ekim ayı kaydında Erzurum’da her bin kişiye düşen trafiğe kayıtlı motorlu araç sayısı 174,7; her bin kişiye düşen otomobil sayısı 88,0, her bin kişiye düşen kamyonet sayısı 38,13, her bin kişiye düşen traktör sayısı ise 28,51 olarak hesaplandı.

EKİM 2023 ERZURUM ARAÇ VARLIĞI

Erzurum’da 65 bin 929 otomobil, 2 bin 430 minibüs, bin 229 otobüs, 28 bin 566 kamyonet, 6 bin 106 kamyon, 4 bin 536 motosiklet, 729 özel amaçlı taşıt, 21 bin 354 traktör olmak üzere toplam 130 bin 879 motorlu kara taşıtının trafiğe kayıtlı olduğu açıklandı.

BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM

DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analiz sonuçlarına göre, 2023 Ekim ayı kaydında Erzurum’da 130 bin 879, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 217 bin 155, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 346 bin 970, Doğu Anadolu Bölgesinde 872 bin 294 motorlu kara taşıtının trafiğe kayıtlı olduğu kaydedildi

2023 EKİM AYI BÖLGESEL OTOMOBİL VARLIĞI VE ERZURUM

DOSİAD’ın TÜİK verileri kaydında yaptığı analizlere göre, Ekim ayı itibariyle Erzurum’da 65 bin 929, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 105 bin 352, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 137 bin 840, Doğu Anadolu Bölgesinde 392 bin 339 otomobilin trafiğe kayıtlı olduğu aktarıldı.

ERZURUM’UN TAŞIT SAYISI PAYI

DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre, Ekim 2023 kaydında Erzurum trafiğine kayıtlı araç sayısı KUDAKA İstatistik Bölgesi toplamında yüzde 60,26, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 37,72, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 15,0’lık pay edindi.

ERZURUM’UN OTOMOBİL SAYISI PAYI

Veriler üzerinden yapılan hesaplamalara göre, Erzurum’un otomobil varlığı KUDAKA İstatistik Bölgesi toplamında yüzde 62,57, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 47,83, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 16,8’lik pay oluşturdu.

ERZURUM MARKALAŞMA SÜRECİ

Erzurum’dan Ekim ayında 41, bu yılın 10 ayında ise 302 marka başvurusunun yapıldığı bildirildi. Erzurum marka başvuru sayısı yüksekliği bazında ülke illeri sıralamasında 44, Bölge illeri sıralamasında ise Malatya, Elazığ’ın ardından 3’üncü sırayı aldı.

EKİM AYI VERİLERİ

Verilere göre Ekim ayında Erzurum’dan 41, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 60, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi illerinden 94, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden 254, ülkeden ise 14 bin 805 marka başvurusu yapıldı.

ERZURUM’UN EKİM AYI PAYI

DOSİAD araştırma Merkezince veriler üzerinden yapılan hesaplamalara göre, İlin Ekim ayı başvuru sayısı KUDAKA Bölgesinde yüzde 68,33, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 43,61, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 16,14’lük pay edindi.

ERZURUM’UN 10 AYLIK MARKA BAŞVURU PAYI

DOSİAD tarafından yapılan hesaplamalara göre, İlin 10 aylık marka başvuru sayısı KUDAKA Bölgesinde yüzde 59,44, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 42,6, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 15,1, ülkede ise yüzde 0.23 oranında pay gösterdi

ERZURUM PATENT

Erzurum’da Ekim ayında 11, bu yılın Ocak – Ekim ayları düzeyinde ise 44 patent başvurusu gerçekleştirildi. İl patent başvurusu sayısı yüksekliği bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri sıralamasında 1’inci, Türkiye illeri sıralamasında ise 16’ıncı sırada yer aldı.

OCAK – EKİM DÖNEMİ BÖLGESEL SONUÇLAR VE ERZURUM

DOSİAD tarafından gerçekleştirilen hesaplamalara göre Ocak – Ekim döneminde Erzurum’dan 44, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 49, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 61, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden 136, ülke toplamında ise 5 bin 457 başvuru kaydedildi.

ERZURUM’UN BAŞVURU PAYI

DOSİAD’ın veriler üzerinden gerçekleştirdiği tespitlere göre, bu yılın Ocak – Ekim ayları kaydında Erzurum’dan gerçekleştirilen Patent başvuru sayısı KUDAKA istatistik Bölgesinde yüzde 89,79, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 72,13, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 32,3, ülkede yüzde 0,8’lik pay gösterdi

ERZURUM TASARIM

Erzurum tasarım sayısı düzeyinde Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde Van’ın ardından 2’inci sırayı aldı. İlde üretilen tasarım sayısının bölge toplamındaki payı yüzde 20,58 oldu.

ERZURUM 10 AYLIK TASARIM ÜRETİMİ

Erzurum’da bu yılın Ocak – Ekim ayları arasında en fazla sayıda tasarımın geliştirildiği dönem 55 tasarım ile Nisan ayı olarak kaydedildi. İlde Ocak ayında 12, Şubat ayında 2, Mart ayında 8, Nisan ayında 55, Mayıs ayında 6, Haziranda 8, Temmuzda 3, Ağustosta 13, Eylülde 8, Ekimde 11 toplam 126 Tasarım başvurusu gerçekleştirildi.

OCAK – EKİM DÖNEMİ

Bu yılın Ocak – Ekim ayları kapsamında Erzurum’dan 126, KUDAKA İstatistik Bölgesinden 133, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 155, Doğu Anadolu Bölgesinden ise 612 tasarım başvurusu yapıldı.

ERZURUM’UN PAYI

DOSİAD tarafından gerçekleştirilen hesaplamalara göre Erzurum’un 10 aylık tasarım başvurusu sayısı KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 94,73, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 81,29, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 21 oldu.

ERZURUM FAYDALI MODEL

Erzurum’dan bu yılın 10 ayında 15 faydalı model başvurusu gerçekleştirildi. İl Faydalı Model başvuru sayısı yüksekliği bazında Bölgede 2. sırayı alırken, ülke illeri sıralamasında da 25’inci oldu.

YILIN 10 AYINA AİT VERİLER

2023 yılının 10 ayında Erzurum’dan 15, KUDAKA istatistik Bölgesinden 26, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 50, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden 90, ülkede ise 2 bin 533 Faydalı Model başvuru gerçekleşti.

ERZURUM’UN PAYI

TÜRKPATENT verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen hesaplamalara göre, Erzurum’un faydalı model başvuru sayısı KUDAKA Bölgesinde yüzde 57,69, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 30, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 16,6, ülkede yüzde 0.60’lık pay edindi.

ERZURUM KAMU HARCAMALARI

Erzurum’da bu yılın Ekim döneminde kişi başına düşen kamu hizmet ve yatırım harcaması tutarı 31 bin 166 TL olarak bildirildi. Erzurum’un kamu harcamaları payı bölge toplamında yüzde 13,3, ülke toplamında yüzde 0,51’lik pay gösterdi. Erzurum kamu hizmet harcamaları tutarı yüksekliği düzeyinde iller sıralamasında 19’uncu sırada yer aldı.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI 2023 EKİM VERİLERİ

Erzurum’da kamu fonksiyonel harcamaları toplamı içinde ilk üç sırayı ekonomik iş ve hizmetler, eğitim ve sağlık aldı. Yılın ilk yarısında Kamu harcamaları toplamında sağlık giderleri yüzde 15,23, eğitim giderleri yüzde 29,42’lik pay oluşturdu.

ERZURUM EKİM AYI KAMU HARCAMALARI

Erzurum’da 4,2 milyar ekonomik iş ve hizmetler, 63,1 milyon TL çevre, 164,8 milyon TL toplum refah ve iskanı, 3,5 milyar TL sağlık, 811,9 milyon TL din ve kültür, 6.8 milyar TL eğitim, 350,4 milyon TL de sosyal güvenlik ve dayanışma hizmetlerinde olmak üzere toplam 23,3 milyar TL tutarında kamu harcaması gerçekleşti.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Doğu Anadolu Bölgesi İllerinde 15,1 milyar ekonomik iş ve hizmetler, 307,8 milyon TL çevre, 711,7 milyon toplum refah ve iskanı, 25,0 milyar TL sağlık, 4,5 milyar TL din ve kültür, 50,4 milyar TL eğitim, 2.4 milyar TL sosyal güvenlik ve dayanışma hizmetlerinde olmak üzere toplam 175,2 milyar TL tutarında kamu harcaması gerçekleşti.

ERZURUM GELİRİN GİDERİ KARŞILAMA ORANI

Erzurum Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde il geliri ve il kamu harcamalarında Van’ın ardından 2’inci, gelirin gideri karşılama oranı bazında ise ilk sırayı aldı.

ERZURUM KİŞİ BAŞI VERİLERİ

Ekim 2023 iller denge verilerini paylaştı. Erzurum, gelirin gideri karşılama oranı Bölge illeri sıralamasında ilk sırayı aldı. Erzurum’da kişi başına düşen il geliri 16,5 bin TL olurken, kamu ilde kişi başına 31,1 bin TL tutarında hizmet ve yatırım harcaması yapıldı.

ERZURUM EKİM 2023 AYI VERİLERİ

Erzurum’da Ekim 2023 döneminde il geliri 12 milyar 383 milyon TL olarak gerçekleşti. İlde tahsil edilen il geliri ise 7 milyar 880 bin TL oldu. İlde 10 ayda 23 milyar 367 milyon tutarında kamu harcaması yapıldı.  İlin gelirin gideri karşılama oranı yüzde 33,72, tahakkuk eden il geliri toplamında tahsil edilen il geliri oranı ise yüzde 63,64 oldu.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN İL GELİRİ

Erzurum’da 2023’ün 10 ayında kişi başına düşen il geliri 16 bin 516 TL olarak bildirildi. İlde kişi başına gerçekleştirilen kamu harcaması tutarı ise 31 bin 166 TL’ye yükseldi. Erzurum Ekim 2023 diliminde kişi başına düşen il geliri bakımından KUDAKA, Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ve kişi başına kamu hizmet harcamaları bakımından Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi illeri ortalamalarını geçti.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GELİR BÖLGESEL VERİLER

Ekim 2023 döneminde kişi başına düşen gelir Erzurum’da 16 bin 516, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 13 bin 985, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesin illerinde 11 bin 579, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de 10 bin 498 TL olarak hesaplandı.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN KAMU HARCAMASI BÖLGESEL VERİLER

Ekim 2023 döneminde kişi başına düşen kamu harcaması değeri Erzurum’da 31 bin 166, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinde 31 bin 410, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesin illerinde 28 bin 817, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de 29 bin 217 TL olarak hesaplandı.

ERZURUM EĞİTİM HARCAMALARI

Erzurum’da 2023 Ekim ayı döneminde gerçekleştirilen kamu hizmet harcamaları toplamında eğitim giderleri yüzde 29,42’lik pay oluşturdu. Erzurum eğitim hizmet harcamaları düzeyinde bölgesinde 2’inci, Türkiye illeri sıralamasında ise 23’üncü sırayı aldı. İlde kişi başına 9 bin 171 TL tutarında eğitim harcaması yapıldı

2023 EKİM DÖNEMİ EĞİTİM HARCAMALARI

Ekim ayı kaydında Erzurum’da 6 milyar 876 milyon, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinde 9 milyar 744 milyon, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde 18 milyar 573 milyon, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde ise 50 milyar 488 milyon TL tutarında eğitim hizmet harcaması gerçekleştirildi.

ERZURUM EĞİTİMDE 23’ÜNCÜ SIRADA

Erzurum eğitim harcamaları yüksekliği bazında ülke illeri sıralamasında 23’üncü oldu. Türkiye’de eğitim harcamalarının en yüksek olduğu 25 il; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Antalya, Gaziantep, Adana, Urfa, Diyarbakır, Mersin, Kocaeli, Van, Hatay, Samsun, Kayseri, Manisa, K.Maraş, Eskişehir, Balıkesir, Aydın, Sakarya, Erzurum, Denizli, Malatya olarak sıralandı.

ERZURUM’UN BÖLGE VE ÜLKE PAYI

Ekim döneminde Erzurum’da kaydedilen eğitim harcaması toplamı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 70,5, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 37,1, Doğu Anadolu Bölgesi toplamında yüzde 13,7, ülke toplamında da yüzde 11,16’lık pay edindi.

ERZURUM SAĞLIK HARCAMALARI

Erzurum 2023 Ekim ayı kamu sağlık hizmetleri harcaması tutarı yüksekliği bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde 3, Türkiye sıralamasında ise 24’üncü oldu. İlde 2023 Ekim ayı düzeyinde 3 milyar 559 milyon 542 bin TL tutarında sağlık hizmeti harcaması gerçekleştirildi. Erzurum’da kişi başına düşen sağlık harcaması tutarı 4 bin 747 TL oldu

BÖLGESEL SAĞLIK GİDERLERİ VE ERZURUM

2023 Ekim ayı döneminde Erzurum’da 3 milyar 559 milyon 411 bin, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinde 5,1 milyar, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illerinde 8,6 milyar, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde de 25 milyar 96 milyon, Türkiye toplamında 331,7 milyar TL tutarında sağlık hizmet harcaması kaydedildi.

ERZURUM’UN BÖLGE VE ÜLKE PAYI

Ekim döneminde Erzurum’da kaydedilen sağlık harcaması toplamı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 68,7, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 41,1, Doğu Anadolu Bölgesi toplamında yüzde 14,2, ülke toplamında da yüzde 1,07’lik pay edindi.

ERZURUM VERGİ PROFİLİ

Erzurum Doğu Anadolu Bölgesinde Ekim ayında tahakkuk eden vergi yüksekliği kaydında 2’inci, vergi tahsilatı oranında ise ilk sıradaki yerini korudu. İl Tahsilatın tahakkuka oranı yüksekliği bazında bölgede 2, ülke genelinde ise 16’ıncı sırayı aldı. Erzurum yüzde 79.59 olan Türkiye tahsilat oranını geçti.

ERZURUM EKİM AYI VERİLERİ

Erzurum’da bu yılın 10 ayında tahakkuk eden 8 milyar 120 milyon TL tutarındaki verginin 6 milyar 609 milyon TL’lik dilimi tahsil edildi. İlde tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye oranı yüzde 81,39 olarak gerçekleşti

EKİM AYI TAHSİLAT ORANLARI VE ERZURUM

Hazine ve Maliye Bakanlığı Ocak 2023 verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre tahsil edilen verginin tahakkuk eden vergiye oranı Erzurum’da yüzde 81,39, KUDAKA İstatistik Bölgesinde yüzde 81,09 Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 79.09, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 70,46 oldu.

ERZURUM’UN TAHAKKUK PAYI

Erzurum’un tahakkuk eden vergi tutarı payı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 79,49, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 48,57, Doğu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 18,9 olarak aktarıldı

ERZURUM’UN TAHSİLAT PAYI

Erzurum’un tahsil edilen vergi tutarı değeri KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 79,78, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 49,98, Doğu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 21,87 olarak hesaplandı

ERZURUM TBB VERİLERİ

Erzurum’da Ekim ayında 3,0 milyar TL tutarında 17 bin 807, yılın 10 ayında ise 15 milyar 308 milyon TL tutarında 108 bin 617 çek ödemesi gerçekleştirildi. İl bölge illeri içinde Van’ın ardından ödenen çek sayısında 2’inci sırayı aldı.

ERZURUM ÇEK SAYISI AYLIK DAĞILIM

TBB verilerine göre Erzurum’da bu yılın Ocakta 14 bin 280, Şubatta 9 bin 90, Martta 9 bin 808, Nisanda 4 bin 464, Mayısta 15 bin 333, Haziranda 4 bin 579, Temmuzda 16 bin 541, Ağustosta 11 bin 14, Eylülde 5 bin 701, Ekimde 17 bin 807 çek zamanında ödendi.

ERZURUM ÇEK TUTARI AYLIK DAĞILIM

Erzurum’da ödenen çek tutarı Ocakta 1.5 milyar, Şubatta 1.0 milyar, Martta 1.1 milyar, Nisan’da 689.0 milyon, Mayısta 1.8 milyar, Haziranda 778.5 milyon, Temmuzda 2.2 milyar, Ağustosta 1.7 milyar, Eylül ayında da 1.1 milyar, Ekimde 3.0 milyar TL olarak bildirildi.

2023 EKİM AYI BÖLGESEL ÇEK SAYISI DAĞILIMI

TBB İbrazında ödenen çek sayısı verilerine göre Ekim ayında Erzurum'da 17 bin 807, KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında 23 bin 4449, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında 42 bin 292, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise 114 bin 100 çek zamanında ödendi.

ERZURUM’UN 10 AYLIK ÇEK SAYISI PAYI

DOSİAD tarafından yapılan hesaplamalarına göre, Ocak - Ekim 2023 döneminde Erzurum’da zamanında ödenen çek sayısı KUDAKA istatistik Bölgesi toplamında yüzde 76,1, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi toplamında yüzde 43,1, Doğu Anadolu Bölgesi toplamında yüzde 16’lık pay edindi

ERZURUM KONUT VERİLERİ

Erzurum’da ekimde 851 konutun el değiştirdiği açıklandı. İl Ekim ayı konut satış performansı kaydında ülkede 26, bölgede ise Elazığ’ın ardından 2’inci sırada yer aldı. Erzurum Bölgede ipotekli satış sayısı yüksekliği bazında 1, diğer satış türü kaydında ise 2’inci oldu.

ERZURUM EKİM 2023 VERİLERİ

Erzurum’da Ekim ayı içinde 43 ipotek, 808 diğer yollardan olmak üzere 851 konut satışı yapıldı. 2022 yılı Ekim ayına göre ipotekli satışlar yüzde 65,6 oranında azaldı, diğer yoldan satışlar yüzde 22,61 oranında arttı, toplam satışlarda artış oranı ise yüzde 8,54 olarak hesaplandı.

ERZURUM 1 VE 2. EL KONUT SATIŞLARI

Erzurum’da Ekim ayı içinde satışı yapılan 851 konutun 213’ü birinci elden 638’i ise ikinci elden satıldı. Toplam satış içinde birinci el satışları yüzde 25,02, ikinci el satışları yüzde 74,9’luk oran gösterdi. 2022 yılı Ekim dönemine göre birinci el satışlar yüzde 37,53 oranında düştü, ikinci el satışları ise yüzde 44,0 oranında geriledi.

ERZURUM 2022 EKİM AYI VERİLERİ

Erzurum’da 2022 yılı Ekim ayında 125 ipotek, 659 diğer yoldan olmak üzere toplam 784 konut satılmıştı. Bir önceki yılda 784 konutun 341’i birinci elden satılırken, 443’ünün satışı ikinci el üzerinden kaydedilmiş, birinci el satış sayısı toplam satış sayısı toplamında yüzde 43,4’lük oran göstermişti.

ERZURUM’UN KONUT SATIŞ PAYI

DOSİAD Araştırma Merkezince kaydedilen hesaplamalara göre, Erzurum’da Ekim ayında satılan konut sayısı KUDAKA İstatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 65,31, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 40,63, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 16,64’lük pay gösterdi.

BÖLGE İLLERİ KONUT SATIŞ SAYILARI

Malatya’da 628, Elazığ’da 936, Erzurum’da 851, Van’da 638, Erzincan’da 372, Bingöl’de 250, Kars’ta 369, Bitlis’te 275, Ağrı’da 265, Muş’ta 274, Iğdır’da 114, Tunceli’de 98, Ardahan’da 43, Tunceli’de 98, Hakkari’de 40 konut el değiştirdi.

ERZURUM HAVA ULAŞIMI

Ekim ayında Erzurum Havalimanından gerçekleştirilen uçak seferi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12, ticari uçak seferi sayısı yüzde 20, hava yollarından yararlanan yolcu sayısı yüzde 22 oranında artış gösterdi. Taşınan yük miktarında ise yüzde 13’lük artış belirlendi.

ERZURUM HAVALİMANI UÇAK SEFER SAYISI

Dönemde Erzurum havalimanından 6 bin 221 iç, 176 dış hat üzerinden olarak toplam 6 bin 397 sefer gerçekleştirildi. Bir önceki yıla göre iç hat uçak seferi sayısı yüzde 11 oranında arttı, dış hat sefer sayısı yüzde 29 oranında yükseliş kaydetti, toplam uçuş sayısı ise yüzde 12’lik artış gösterdi. Havalimanından 2023 yılı Ekim ayında 5 bin 589 iç, 136 dış, toplam 5 bin 725 sefer yapılmıştı.

ERZURUM HAVALİMANI 10 AYLIK YOLCU SAYISI

Erzurum hava limanından iç hatta 861 bin 92, dış hatta 9 bin 280 toplam 870 bin 372 yolcunun yararlandığı açıklandı. 2022 yılı Ekim dönemine göre, yolcu sayısı artış oranı iç hatta yüzde 22, dış hatlarda yüzde 24 oldu. Toplamdaki artış oranı yüzde 22 olarak kaydedildi. 2023 yılında havalimanından iç hatta 707 bin 210, dış hatta ise 7 bin 468 yolcu yararlanmıştı.

ERZURUM İHRACAT(TİM) GENEL

Erzurum’da Ekim ayında 2,3 milyon, bu yılın 10 ayında 21 milyon 297 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirildi. İlden Ekim 2023 döneminde yapılan ihracat Ocak ayına göre yüzde 68,29, Nisan ayına göre yüzde 22,14 oranında artış kaydetti

ERZURUM 10 AYLIK VERİLER

Erzurum’dan Ocakta 1.4 milyon, Şubatta 1.0 milyon, Martta 1.1 milyon, Nisanda 1.8 milyon, Mayısta 2.4 milyon, Haziranda 2.5 milyon, Temmuzda 3.4 milyon, Ağustosta 3.1 milyon, Eylülde 1.9 milyon, Ekimde 2.3 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirildi.

EKİM AYI VERİLERİ VE ERZURUM

Ekim 2023 döneminde Erzurum’dan 2 milyon 383 bin dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 3 milyon 884 bin dolar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 13 milyon 941 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 102 milyon 503 bin değerinde ihracat kaydedildiği bildirildi.

10 AYLIK VERİLER VE ERZURUM

2023’ün 10 ayında Erzurum’dan 21 milyon 297 bin dolar, KUDAKA istatistik Bölgesi illerinden 43 milyon 139 bin dolar, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 134 milyon 763 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 836 milyon 392 milyon değerinde ihracat kaydedildiği bildirildi.

ERZURUM’UN BÖLGESEL PAYI

DOSİAD tarafından TİM verileri üzerinden yapılan değerlendirmede, yılın 10 ayında Erzurum’dan gerçekleştirilen ihracat değeri payı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 49,36, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 15,80, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 2,54 olarak hesaplandı.

ERZURUM EKİM AYI İHRACAT(TİM) SEKTÖR

Erzurum’dan bu yılın Ekim ayında 16, 2023 yılının 10 aylık döneminde 21 sektör ihracat kaydetti. 2022’ye göre 10 sektörün ihracatı artarken 7 sektörde düşüş görüldü.

EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPAN 5 SEKTÖR

Bu yılın Ocak – Ekim döneminde en çok değerde ihracat gerçekleştiren 6 sektör Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Demir ve Demir Dışı Metaller, Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri, Makine ve aksamları, Su ürünleri, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri grubu oldu.

SEKTÖRLERİN İHRACAT PAYI

Erzurum’da 10 ayda en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren sektörlerin il toplam ihracat değerindeki payı Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamullerinde yüzde 5,87, Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri’nde yüzde 9,26, Kimyevi Maddeler ve Mamullerinde yüzde 38,71, Demir ve Demir Dışı Metallerde yüzde 12,39, Makina ve aksamlarında yüzde 8,03, Su ürünlerinde yüzde 7.16 olarak hesaplandı.

ARTIŞ KAYDEDEN SEKTÖRLER

2022 yılına göre en yüksek ihracat değeri artış oranı Tekstil ve Hammaddeleri grubunda kaydedildi. Artış kaydeden diğer sektörler Mücevher, Elektrik ve Elektronik, Makine ve Aksamları, İklimlendirme Sanayii, Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri, Çimento, Demir ve Demir Dışı Metaller, Meyve, Sebze grubu oldu.

ERZURUM İHRACAT ÜLKE

Erzurum’dan bu yılın Ekim ayında 17, Ocak - Ekim ayları kapsamında ise 45 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. İlden dönemsel kayıtta 12 ülkeyle yapılan ihracatta artış, 14 ülkeyle yapılan ihracatta düşüş görüldü.

EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPILAN ÜLKELER

Erzurum’dan 2023 Ekim ayında en yüksek değerde ihracat yapılan ülkeler Azerbaycan, Moritanya, Gürcistan, Moldova ve Gana olarak kaydedildi. Bu yılın Ocak – Ekim ayları ölçeğinde ise en yüksek değerde ihracatın yapıldığı ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Romanya, Irak ve Moldova olarak bildirildi

İLK 5 ÜLKENİN PAYI

DOSİAD tarafından yapılan değerlendirmede, 10 aylık kapsamda en fazla değerde ihracatın gerçekleştirildiği 5 ülkenin il toplam ihracat değerindeki payı; Gürcistan yüzde 22,43, Azerbaycan yüzde 18,63, Romanya yüzde 14,73, Irak yüzde 12,79 ve Moldova yüzde 7,92 olarak hesaplandı.

12 ÜLKEYLE YAPILAN İHRACATTA ARTIŞ

Ocak – Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre,  Suriye, Özbekistan, Nijer, Birleşik Arap Emirlikleri, AHL Serbest Bölgesi, Fransa, Yunanistan, ABD, Almanya, Azerbaycan, Moldova ve Romanya ile yapılan ihracat değeri artış kaydetti.

45 BÖLGEYE İHRACAT

Erzurum’dan bu yılın 10 aylık döneminde, Gürcistan, Azerbaycan, Romanya, Irak, Moldova, Özbekistan, Gana, Sierra Leone, Moritanya, Fransa, Almanya, Suriye, Somali, BAE, Ekvator Ginesi, AHL Serbest Bölgesi, Nijer, Suudi Arabistan, Bulgaristan, Bahreyn, Kotdivuar, Kongo, Gine Bissau, Tanzanya, Rusya Federasyonu, Liberya      , Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kırgızistan, Birleşik Krallık, İspanya, Hindistan, Kuveyt, Kazakistan, Türkmenistan, İsrail, Gine, Sırbistan, ABD, Belarus, Yunanistan, Avusturya, İran, Mauritius, Katar ile ihracat gerçekleştirildi.

ERZURUM FAAL MÜKELLEF SAYISI VERİLERİ

Küresel TÜFE artışı, alım gücünde görülen kırılganlık, tedarik zincirindeki daralmalara rağmen Erzurum ticaret sektörü büyüme ve gelişmesini sürdürüyor. Sektördeki büyüme faal vergi mükellefi sayısında ortaya çıkıyor.

KURUMLAR VERGİSİ

Erzurum’da Kurumlar vergisi faal mükellefi sayısındaki artış süreci devam ediyor. Veriler ilde ticaret sektöründe kurumsallaşmanın güçlendiğini, sermaye birlikteliğinin arttığını, şirketleşme performansının güçlendiğini ortaya koyuyor.

EKİM AYI VERİLERİ

Erzurum’da 12 bin 281 Gelir Vergisi, 8 bin 572 Basit usulde Gelir Vergisi, 3 bin 798 Kurumlar Vergisi, 18 bin 168 Gelir Stopaj vergisi, 7 bin 342 Gayrimenkul Sermaye İradı ve 15 bin 842 Katma Değer Vergisi (KDV) faal mükellefi bulunduğu bildirildi.

ARALIK 2022’YE GÖRE DEĞİŞİM

2023 yılı Ekim döneminde, 2022 yılı Aralık göre Gelir Vergisi mükellefi sayısı 11 bin 760’dan 12 bin 281, gelir stopaj vergisi faal mükellef sayısı 17 bin 405’ten 18 bin 168, Kurumlar Vergisi faal mükellef sayısı 3 bin 632’den 3 bin 798, GMSİ mükellef sayısı 7 bin 177’den 7 bin 342, KDV mükellefi sayısı 15 bin 186’dan 15 bin 842 yükseldi.

2022 ARALIK AYINA GÖRE DEĞİŞİM ORANLARI

DOSİAD tarafından yapılan hesaplamalara göre; 2022 Aralık ayına göre faal mükellef sayısı, Gelir vergisinde yüzde 4,43, kurumlar vergisinde yüzde 4,57, Gelir Stopaj vergisinde yüzde 4,38, GMSİ’de yüzde 2,29, KDV’de yüzde 4,31 oranında artış kaydetti. Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi mükellefi sayısı ise yüzde 1,5 oranında geriledi.