Doğu Anadolu’da Oğuz damgası

Bitlis'in Ahlat ilçesinde yürütülen kazı çalışmalarında Oğuz damgaları ve Ahlatşahlar dönemine ait 883 yıllık kitabe bulundu.

Ahlat Müze Müdürlüğü Başkanlığında yürütülen Eski Ahlat Şehri İç Kalesi kazılarında Ahlat’ın tarihini aydınlatma yönünde önemli bulgular ortaya çıkmaya başladı. Ahlat'ın Harabeşehir Mahallesi’nde mağara yerleşimlerinin bulunduğu alanın üst kısmında yer alan kaya bloklarının üzerine kurulu İç Kale'de, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle ilk defa yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan yapılarda çeşitli Oğuz boylarına ait damgalar, sırlı ve sırsız seramikler ile Ahlatşahlar dönemine ait 883 yıllık kitabe bulundu.

Yürütülen kazı çalışmaları hakkında İHA muhabirine açıklamada bulunan Eski Ahlat Şehri Kazıları Bilimsel Koordinatörü, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında mağara yerleşimlerinin bulunduğu alanın üst kısmında yer alan iç kalede ilk defa kazı yaptıklarını belirtti. 2 aya yaklaşan kazılarda 3 ayrı açma gerçekleştirdiklerini ve yapılan çalışmalarda önemli bulgulara rastladıklarını ifade eden Kulaz, “Burada Müze Başkanlığında yaptığımız kazılarda 3 önemli açma gerçekleştirdik. Yüzeyde yaptığımız taramalar sonucu mimari dokunun bulunduğu alanlarda açma gerçekleştirdik. Birincisi kalenin girişi olan bölümde, ikincisi üst kesimde Orta Çağ öncesi devşirme malzemenin kullanıldığı alanda açma gerçekleştirdik. Üçüncü açmayı da iç kalenin kuzey kesiminde yapmaya başladık. Burada yığma bir blok vardı. Bu blok içerisinde çalışma gerçekleştirdik. Giriş bölümünü tespit ettik ama oldukça tahrip olmuş. İkinci açmamızda da muhtemelen erken döneme ait devşirme malzemenin kullanıldığı iç kaleyi koruyan ikinci bir savunma hattı tespit ettik. Bununla ilgili de çalışmalarımız gerçekleşiyor” dedi.

“SEKİZGEN YAPININ TAŞLARINDA OĞUZ DAMGALARI TESPİT ETTİK”

Kalenin kuzey kesiminde yaptıkları üçüncü açma çalışmasında sekizgen bir yapı tespit ettiklerini belirten Eski Ahlat Şehri Kazıları Bilimsel Koordinatörü Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, yapının taşlarının dış yüzeylerinde çeşitli Oğuz boylarına ait damgalar tespit ettiklerini söyledi. Kulaz, “Üçüncü açmamızda da taş blokların altında sekizgen bir yapı tespit ettik. Bunun mezar olduğunu tahmin ediyoruz. Bu sekizgen yapının taşların dış yüzeylerinde çeşitli Oğuz boylarına ait damgalarda tespit ettik buda bizim için önemli bir bulgu. Tarihlendirme açısından da bize çok önemli veriler sunabilecek bir bulgular bunlar. Çalışmalarımız devam ediyor. İnşallah ileri de çok daha önemli buluntular veya veriler elde edeceğiz ve bölgenin özellikle Ahlat’ın tarihi geçmişini aydınlatmaya elimizden geldiğince katkı sunmaya çalışacağız” diye konuştu.

“883 YILLIK AHLATŞAHLAR DÖNEMİNE AİT KİTABE BULDUK”

İç Kale kazısına başlarken yaptıkları yüzey araştırmalarında 883 yıllık Ahlatşahlar dönemine ait kitabe bulduklarını da belirten Kulaz, “İç Kale'de kazıya karar verirken genel bir inceleme yaptık. Hem yüzeyde hem etrafında yaptığımız incelemelerde birde kitabe tespit ettik. Buda Ahlatşahlar döneminden günümüze kalabilen Ahlat’taki ilk kitabedir. Bu kitabede geçen ibare aynen şöyle; ‘Sökmen Bin İbrahim Bin Sökmen ismi, Hicri 530 Miladi 1136 tarihini tespit ettik. Bu da şunu gösteriyor kalıntıları günümüze gelen İç Kale’nin büyük oranda Ahlatşahlar döneminde büyük bir onarım geçirdiğini kalıntılarının da büyük oranda Ahlatşahlar döneminden günümüzden geldiğini gösteriyor. Bunun da çok önemli bir bulgu diye düşünüyoruz” şeklinde konuştu.