Eğitimde Öncelik: Değerler Eğitimi

Yenilenen müfredat çalışmalarına ilişkin Ankara’da katıldıkları toplantının detaylarını paylaşan Yakutiye İlçe Milli Eğitim Müdürü Zinnur Şimşek, okulların açılmasına az bir süre kala idarecilere konuya ilişkin bilgilendirmelerde bulundu. Yeni müfredat değişikliğinin temel ruhunu değerler eğitiminin oluşturulduğunu vurgulayan Şimşek, bu doğrultuda öğrencilere çağın değerlerine uygun, ezberden uzak, pratize edilebilir ve uygulanabilir bir eğitim verileceğinin altını çizdi. Pratik bilgi, beceri ve yetkinlikler, güncel nitelikler, değerlerimiz başlıkları altında yenileme çalışmalarının ele alındığını dile getiren Şimşek, değerlere uygun olmayan unsurların ayıklanarak, müfredatlar ile değerlerimiz arasında bir bağ oluşturulduğunun kaydını düştü.

Değerler eğitimi çerçevesinde Tarih ve coğrafya dersleri başta olmak üzere sosyal bilimler disiplinlerinde Avrupa merkezli bakış açısının dışına çıkıldığını belirten Şimşek,  Türk müziği ekseninde Aşık Veysel, Dede Efendi, Yunus Emre, Aşık Murat Çobanoğlu gibi kalıcı değerlere vurgu yapıldığını kaydetti. Aynı zamanda Atatürkçülük eksenli konuların yeniden dizayn edildiğinin altını çizen Şimşek, yeni müfredatta Milli mücadelenin önderi ve Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatına, tam bağımsızlık mücadelesinin milletimizde oluşturduğu ufka açık ve net bir şekilde yer verildiğini dile getirdi. 

ŞİMŞEK’TEN, OKUL İDARECİLERİNE MÜFREDAT BİLGİLENDİRMESİ

Okulların açılmasına az bir süre kala idarecilere yeni müfredat ile ilgili bilgilendirmelerde bulunan Şimşek, “Hepinizin malumu olduğu üzere yeni müfredat çalışmaları sebebiyle Pazartesi günü Ankara’da bir toplantı gerçekleştirildi ve bizde katılım gösterdik. Orada bir günlük bilgilendirilme süreci yaşadık. Bu süreçte bize neler yapmamız gerekiyor onlar anlatıldı. Bize anlatılan bilgileri bende sizlerle paylaşacağım. Müdürlerimizin okullar açılmadan önce bu süreci tekrar etmeleri,  içselleştirmeleri, daha ziyade buna inanmaları, değişikliğin ne anlama geldiğini önce idarecilerin benimsemesi lazım ki, daha sonrada 15-17 Eylül tarihleri arasında istisnasız tüm öğretmenlere kendi branşlarıyla ilgili değişikleri formatörler tarafından anlatılacak. Okul müdürlerimizde okullarımızda bunun bilgilendirmesini yapacak. Herkes kendi branşının değişikliklerini içselleştirecek ama idarecilerimizin daha genel bir perspektifle bakmaları gerekiyor” diye konuştu.  

MÜFREDAT DEĞİŞİKLİĞİNİN TEMEL RUHU, “DEĞERLER EĞİTİMİ”

3yılıa aşkın bir süredir yürütülen müfredat çalışmalarının ruhunu değerler eğitiminin oluşturduğuna dikkat çeken Şimşek, “3 yıllık bir süre içinde araştırılan, tartışılan ciddi bir çalışmaydı bu müfredat değişikliği. Gelişen çağın değerlerine göre ulusal ve uluslararası çağın değerlerine, teknoloji, bilimsel verilere göre artık öğrencilerimizi eski bilgilerle donatmamız ve onların bu bilgilerle başarılı olma şansı yok. Onun için Milli eğitim Bakanlığı yeni bir yol haritası çizdi. Buna göre çağın değerlerine uygun, ezberden uzak, pratize edilebilir, uygulanabilir bir eğitim verilecek. Yeni müfredata göre artık vereceğimiz eğitimler teoride kalmayacak.  Temel amaçlanan gerekçe şu, eğitimlerimiz he teorik çerçevede olacak, bilimsel nitelikleri olacak aynı zaman da teknolojiyi takip edecek, fakat öğrenci bu teknolojiyi hayat ile birleştirerek, bundan bir fayda elde edecek. Burada önemli olan bir unsur da şu: değerler eğitimi. Biz bunu yıllardır konuşuyoruz, tartışıyoruz.  Müfredat değişikliğinin temel ruhu, değerler eğitimidir. Değerler eğitimi daha önceden derslerden kopuk olarak veriliyordu. Şimdi, ise derslerin müfredatına giydirildi, derslerle iç içe bir eğitim modeli olacak” ifadelerini kullandı.

MÜFREDATLAR NEDEN YENİLENDİ?

Müfredatta yapılan yenileme çalışmalarının gerekçelerini 4 başlık altında sıralayan Şimşek, “Pratik bilgi, beceri ve yetkinlikler, güncel nitelikler, değerlerimiz konuları yenileme çalışmaları ele alındı. Gerekçelerin detaylarına bakacak olursak, hayata dair ve hayat için; işlevsel, pratik ve değerlerimizle paralel ve onları kapsayan bilgi ve beceriler kazandırmak, ulusal ve uluslararası belgelerde tanımlanmış yeterlilikleri kazandırmak, PISA ve TIMMS gibi uluslararası değerlendirme sınavlarında çocuklarımızın eksiklerini giderip destekleme, sosyokültürel hayat ile bilim ve teknolojideki değişim ve gelişmelerin gerekli kıldığı vasıfları kazandırarak millî ve uluslararası düzeylerde varlık gösterebilen donanımlı bireyler yetiştirmek ve insanımızın ve insanlığın ortak değerlerini kazandırmak ve benimsetmek için yenileme çalışmaları yapıldı” dedi.  

YENİLENEN MÜFREDATLARDA NELER YAPILDI?

Yenilen müfredatlarda sadeleştirme, ahenk ve bütünlük kurma, yerli ve millî değerleri katma ve güncellik sağlama gibi çalışmaların yapıldığının kaydını düşen Şimşek, “Müfredatlar fazlalıkları sadeleştirme, yoğunlukları ise seyreltme suretiyle hafifletildi. Özün tam olarak kazandırılması hedeflendi. Temel değer, bilgi, beceri, yeterlilik, yetkinlik, tutum ve davranışlar birbirleriyle uyumlu bir bütünlüğe kavuşturuldu.  Ayrı ayrı olmaktan ziyade ahenkli bir bütünlüğe ulaşmak hedeflendi. Değerlerimize uygun olmayan unsurlar ayıklandı, müfredatlar ile değerlerimiz arasında bağ oluşturuldu.  Güncel, yeni ve canlı evsaf dokusu belirlendi. Çocuklarımıza kazandırılacak bu niteliklere uygun içerikler istikametinde bir güncelleme hedeflendi” diye söyledi.

ÇALIŞMA SÜRECİ

Yeni müfredat çalışmalarının komisyon çalışmaları, kamuoyu tartışmaları, TTKB çalışmalarından sonra bakan onayına sunulduğunu kaydeden Şimşek, “Öğretmen ve akademisyen uzmanlardan oluşan komisyonlar kuruldu. İlmî müzakereler, toplantılar ve çalıştaylarla taslak müfredatlar oluşturuldu. Taslak müfredatlar mufredat.meb.gov.tr adresinde 27 gün süreyle askıya çıkarıldı, tartışmaya açıldı, kamu kurumlarının ve STK’ların görüş bildirmeleri istendi. Gelen görüşler çerçevesinde son hâli verilen taslak müfredatlar,  TTKB’de görevli uzmanlarca çalışıldı, Kurul onayına sunuldu. Talim ve Terbiye Kurulunun onayından geçen programlar,  arza sunuldu ve onaylandı” şeklinde konuştu.

MÜFREDATLARIN YENİLENME SÜRECİNE DAİR BAZI SAYILAR

Çalışma sürecinde yapılan alan araştırmalar, katılımcı sayıları, toplantı sayısı ve incelenen doküman sayılarının detaylarını aktaran Şimşek, “Bin 738 kişi program geliştirmeye, 184 bin 192 kişi askı sürecinde destek verdi. Yapılan toplantılara 7 bin 742 öğretmen ve akademisyen ve öğretmen katıldı. Temel eğitimde geliştirilen ölçekler ve anket formları aracılığıyla sahadan veri toplandı. Alan araştırmalarında 80 bin 341 öğretmen, 15 bin 608 eğitim yöneticisi, 50 bin 973 veliye erişildi. 72 program geliştirme toplantısı, 18 tanıtım ve tartışma toplantısı, 15 formatör eğitimi toplantısı, 15 öğretmen eğitimi çalışma toplantısı yapıldı. Hükûmet programları başta olmak üzere, farklı kurum ve kişilerce üretilen 350 adet doküman ve rapor incelendi” ifadelerine yer verdi.

DERSLERDEN ÖRNEKLERLE ÖNE ÇIKAN YENİLİKLER

Değerler eğitimi çerçevesinde bir yaklaşımın esas alınarak, derslerde değişiklerin yapıldığını söyleyen Şimşek, Tarih ve Coğrafya dersleri başta olmak üzere sosyal bilimler disiplinlerinde Avrupa merkezli bakış açısının dışına çıkıldığını belirtti.

Bu doğrultuda her coğrafyadan insanların bilime yaptığı katkıların vurgulandığına değinen Şimşek,  farklı medeniyet havzalarının ve öncü isimlerin hafızalara kazınmasının hedeflendiğini belirterek, “Felsefe ve yaklaşımda değişiklikler yapıldı. Değerler çerçevesinde, bir yaklaşım esas alındı. Öğrencilere başka alanlara aktarılabilir ortak ve çekirdek yeterlilikleri ve becerileri kazandırmak bütün programlar için odak oldu. Anadil, yabancı dil, teknoloji okuryazarlığı yansıma ve görünme alanları programlarda dersin adına ve alanına bakılmaksızın yerleştirildi. Tarih ve coğrafya dersleri başta olmak üzere sosyal bilimler disiplinlerinde Avrupa merkezli/mustarip bakış açısının dışına çıkıldı. Bu bağlamda her coğrafyadan insanların bilime katkıları vurgulandı, farklı medeniyet havzalarının ve bazı öncü isimlerin hafızalara yer etmesi hedeflendi. Müzik dersinde klasiğinden halk müziğine bütün renkleriyle Türk müziği eksene alındı; Aşık Veysel, Dede Efendi, Farabi, Itrî, Neşet Ertaş, Yunus Emre, Aşık Murat Çobanoğlu gibi kalıcı değerlerimize vurgu yapıldı” diye konuştu.

ATATÜRKÇÜLÜK EKSENLİ KONULAR YENİDEN DİZAYN EDİLDİ

Yeni müfredatta Milli mücadelenin önderi ve Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatına, tam bağımsızlık mücadelesinin milletimizde oluşturduğu ufka açık ve net bir şekilde yer verildiğini kaydeden Şimşek, “Millî mücadelenin önderi ve Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ün hayatına, tam bağımsızlık mücadelesi olan millî mücadelenin milletimizde oluşturduğu ufka öğretim programlarımızda açık ve net bir şekilde yer verilmiştir.  Millî mücadelenin ve tam bağımsızlığın önemi programlarımızda konu vesilesiyle her fırsatta vurgulandı. Bütün programlar için belirlenen kök değer çerçevesinde/listesinde vatanseverlik ve dürüstlük değerleri benimsendi. Öğretim programlarımızın temelinde olan bilimsellik, çağdaşlık, akılcılık, ilerlemecilik, millîlik gibi nitelikler, Cumhuriyetimizin kuruluşundan itibaren Atatürk’ün eğitim konusunda gösterdiği amaçlardır” diye ifade etti.

MÜFREDATLAR BÜTÜNCÜL BİR ŞEKİLDE ELE ALINDI

Müfredatlar geliştirilirken hem kendi içinde, hem de birbirleriyle bağlantılı olmasının göz önünde bulundurulduğunu vurgulayan Şimşek, “ Bu noktada tekrarlar ayıklandı, teknoloji ve güncel gelişmelere süreçlere dâhil edildi, sadeliğe ve kolaylığa erişildi” diye konuştu. Şimşek açıklamalarını,  “Bütünlük arayışı ve anlayışı; günlük hayatla ilişkiler kurma, günlük hayatı dikkate alma ve hayatı kolaylaştırma şeklinde kendini gösterdi.  Benzer şekilde ilk okuma ve yazma öğretimine çocuğun daha fazla tanıdığı dik temel harflerden başlanması, takip eden sınıflarda bitişik eğik el yazısı ve klavye kullanma öğretimiyle ilerlenmesi görüşü/talebi de dikkate alınarak öğretmen seçimine imkân verildi.  Tekrarlar ayıklandı, teknoloji ve güncel gelişmelere süreçlere dâhil edildi; sadeliğe ve kolaylığa erişildi. Örneğin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Hz. Muhammed’in Hayatı ve Siyer derslerinde tekrar eden konular birinde bırakılmış, diğerlerinden çıkarılmıştır.  Blok tabanlı programlama kullanılarak kod yazımına girmeksizin programlama yapma ve bilgi işlemsel düşünce becerisi Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi gündemine alınmıştır.  Coğrafya dersinde konum hesaplama ve tespitinde Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanımı boyutu katıldı ve sadelik sağlandı” şeklinde sürdürdü.

2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILINDA SÜREÇ NASIL DEVAM EDECEK?

2018-2019 yılı eğitim-öğretim yılında tüm okul türlerinde ve seviyelerinde yeni programların uygulamaya geçilmesi için çalışmalar tamamlanacağını belirten Şimşek, “1, 5 ve 9’uncu sınıflar ders kitapları ve öğretmen destek materyalleri hazırlanıyor. Yeni üretilecek ders araçları için standartlar oluşturuldu, eğitimler tasarlandı. Ders araçları inceleme onay sürecine değerlerimiz açısından inceleme boyutu eklendi. Yeni müfredat kapsamında, bütün illerimizde öğretmen eğitimleri yapılmaya başlandı. Eylül ayı itibarıyla tüm öğretmenlere ulaşmak hedeflendi.   2017-2018 eğitim öğretim yılında 1, 5 ve 9’uncu sınıflarda uygulama başlanacak. Kasım 2017 sonuna kadar uygulama izlenecek, Aralık 2017’de değerlendirme çalışması yapılacak. 2018-2019 eğitim öğretim yılında tüm okul türlerinde ve seviyelerinde yeni programların uygulamaya geçilmesi için çalışmalar tamamlanacak” dedi.