Erzurum Hıngeli Coğrafi işaret aldı

Civil Peynir ve Su Böreği derken, Erzurum yepyeni bir tescilli ürüne daha kavuştu.
Halk arasında (Hıngel) olarak bilinen Erzurum Mantısı da, sonunda Coğrafi İşaret Belgesini aldı. Bohça şeklinde yapılan Kayseri Mantısının aksine ince hamuru ve bol kıymasıyla üçgen şekilde yapılan Erzurum Mantısı, hem sofraları ve hem de rafları bundan böyle tescilli olarak süsleyecek. Erzurum’un marka su böreği işletmesi olan Anadolu Su Böreği tarafından yine Anadolu markasıyla satışa sunulacak olan Anadolu Hıngel, Erzurumlu olsun ya da olmasın herkesin damağında eşsiz bir tat bırakacak.
Genç girişimci Serkan Akköse, Hıngel olarak da adlandırılan Erzurum Mantısı’nın Coğrafi İşaret Belgesi’ne kavuşma sürecini değerlendirdi.
Erzurum Gastronomi Şehri Oluyor
Hıngel’e Coğrafi İşaret Belgesi alınmasını, Erzurum Ticaret Borsası’nın önemli bir hamlesi olarak değerlendiren Akköse, “Öncelikle Erzurum Ticaret Borsamızın Başkanı Sayın Hakan Oral’a ve borsamızın değerli çalışanlarına teşekkür ediyorum. Şehrimize ait ürünlerin birçoğuna coğrafi işaret kazandırdılar. Bu sayede memleketimiz artık bir gastronomi şehri olarak anılıyor. Tüm Erzurum halkı olarak borsamıza minnettarız” dedi.
Börekle Başladı, Hıngel’le Devam
Erzurum’un çok özel yöresel mutfak ürünlerinden olan Su Böreğini Anadolu markası ile üretmeye 5 yıl önce başladıklarını hatırlatan Akköse, Organize Sanayi Bölgesi’nde kurdukları ve halen börek imalatı yapılan fabrikalarında böreğin yanı sıra Erzurum Mantısı üretimi yapacaklarını da müjdeledi. Akköse, bunun için fabrika içerisinde ayrı bir tesis yaptıklarının altını çizerek, “Biz Hıngel için tüm hazırlıklarımızı zaten yapmıştık. Geçtiğimiz ay Erzurum halkına ve müşterilerimize ‘Hıngel Çok Yakında’ diyerek müjdemizi de vermiştik. Süreçte biz Coğrafi İşaret Belgesi’nin kesinlik kazanmasını bekliyorduk” diye konuştu.
Tescil Edilen Tarifle Bire Bir Aynı
Sürecin resmiyet kazanmasıyla birlikte mantı paketlerine, etiketlere ve buzdolaplarına "Coğrafi İşaretli Üründür” ibaresini ekleyerek Hıngel satışlarına start vereceklerini kaydeden Serkan Akköse, kendilerini gururlandıran bir hususa da özellikle işaret etti. Girişimci Akköse, Hıngel’in tescillenen tarifinin, Erzurum’da kendilerinin ürettiği Erzurum Mantısı tarifiyle aynı olduğunun altını çizerek, “Bu bile başlı başına bizim için gurur vesilesi oldu” dedi.
Kayserili dostlar bu işe kızar mı?
Öte yandan Erzurum Mantısı’nın (Hıngel) Coğrafi İşaret Belgesi almış olmasının Kayseri Mantısı ile herhangi bir tartışma ya da rekabet ortamı oluşturmayacağına da vurgu yapan Serkan Akköse, “Bazı çevreler Kayserili dostların bu işe çok kızacağını ifade ediyor. Hâlbuki kesinlikle yanlış! Kayseri bu işe kızmaz, çünkü Kayserililer mantının ana vatanının aslında Erzurum olduğunu zaten bilirler. Bu sebeple kendi ürünlerinin adını "mantı" ya da "hıngel" olarak değil de, "Kayseri Mantısı" olarak tescilletmişlerdir. Yani Kayseri’de tescil edilen aslında kendi usullerince yaptıkları bir tür yemektir, yoksa tescil ettikleri bizim mantımız değildir” hatırlatmasında bulundu.
Hıngel’in Kayseri Mantısından Farkı
Bu noktada Kayseri ve Erzurum Mantısı arasındaki ayırt edici özellik ve farkları da sıralayan Akköse, şunları kaydetti:
“Kayseri mantısı olarak bilinen mantı bohça şeklinde olan mantıdır. Erzurum hıngeli (mantısı) ise, muska şeklinde, yani üçgen halde kapatılır. Üçgen şekilde kapatılan mantının adı Erzurum’da hıngeldir. Kayseri usulü Bohça mantıda hamur daha fazla, kıyma daha az olur. Erzurum usulü üçgen mantıda ise, tam tersine hamur ince ve az, kıyma ise daha fazladır. Kayseri usulü mantı, 1,5 santimlik hamur içine konulan kıymadan oluşur. Erzurum usulünde ise, hamur 4 santimdir, daha büyüktür. Kare kesilir, bu sayede hem içine daha çok kıyma alır, hem de hamur daha ince olur. Kayseri usulünde uçları büzülerek kapatılır, bohça halini alır. Erzurum usulünde ise, mantı üçgen kapatılırken kenarlar, yan kulaklar açık bırakılır. Bu sayede haşlanınca mantı içine su girer, etini de pişirmiş olur. Yiyenlerin ağzına lezzetli haşlama suyunu bırakır. Kayseri usulünde mantı haşlanınca sulu çekilir, tabağa konulur. Haşlama suyu sosunda kullanılır. Erzurum usulünde ise, mantı susuz çekilir, tabağa konulur, tereyağı ile servis edilir. Kayseri usulünde bir kaşığa çok mantı sığması makbuldür. Erzurum usulünde ise, hamurun az, kıymanın çok olması makbuldür. Hafif olması, bir porsiyon ile doyurmaması da, ayırt edici bir diğer özelliktir”
“Mantıyı herkes farklı usulde yapar”
Erzurumlu genç iş insanı Serkan Akköse, başta Türkiye olmak üzere dünyanın her yerinde kıyma ile hamurun birleştirilmesi suretiyle çeşitli yemekler yapıldığını hatırlatarak, “Kıyma, hamur içine konulup suda haşlanırsa adı mantı olur ve mantıyı da herkes başka bir usulde yapar. Bizim üçgen şekildeki hıngelimizin: kulaklarını arkaya doğru bükünce Sinop Mantısı, üçgen değil de bohça şeklinde kapatırsanız
Kayseri Mantısı, tepsi içine dizer de soslayıp fırına sürerseniz Trakya Tepsi Mantısı olur. Aynı şekilde çorba içine atılınca da, börek aşı olur. Kimisi soya etiyle, kimisi kıyma içine eklediği irmikle, kimisi de kıyma içine eklediği galeta unu ile yapar mantıyı. Ama Erzurum usulü bambaşkadır. Hakiki sinirsiz dana kıyma, incecik hamur, ve baharatlardan oluşur. Başka hiçbir katkı olmaz!” şeklinde konuştu.
Hıngel Bu Ay Ortasında Tüm Şubelerde
Öte yandan üçgen şekliyle katkısız ANADOLU HINGEL’ini en geç iki haftaya Erzurum’un ilgisine ve damak tadına sunacakları bilgisini veren Serkan Akköse, “Bulunduğumuz aşamada Hıngel ürünümüz Eylül ayı ortası gibi hem şubelerimizde sıcak olarak ve hem de marketlerde dondurulmuş olarak dolaplarda satışa sunulacak. Şubelerimizde sıcak olarak servis edeceğimiz her tabak, eritilmiş saf tereyağı ile TS 1330’a ve gıda kodeksi yoğurt tebliğine uygun olan sarmısaklı veya sade yoğurt sos ile müşterilerimize sunulacak. Ben tekraren Coğrafi İşaret Belgesi alan Hıngel’in şehrimize, halkımıza ve bütün esnaf kardeşlerimize hayırlı, uğurlu ve bereketli olmasını diliyorum. Coğrafi işaret sürecini yöneten ve büyük emekler harcayan Erzurum Ticaret Borsamıza da teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.