Erzurum’un GSYH gerçeği

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla verilerini paylaştı. Ülke toplamında GSYH 26.5 trilyon olurken, Erzurum’un GSYH’sı 129.7 milyar TL olarak bildirildi. İlin ülke toplamında GSYH’den aldığı pay yüzde 0.48 oldu. Erzurum kişi başına GSYH sıralamasında 61’inci sırayı aldı.

ERZURUM VERİLERİ

İl bazında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla, 2023 sonuçlarına göre Erzurum’da TL kaydında kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 173 bin 9 TL olarak bildirildi. İlde dolar cinsinden GSYH ise 7 bin 365 dolar olarak kaydedildi.

BÖLGE İLLERİ

Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde TL cinsinden en yüksek GSYH 243.4 bin TL ile Tunceli’de kaydedildi. 247.8 bin TL ile Erzincan 2, 209.4 bin TL ile Ardahan 3, 195.7 bin TL ile Elazığ 4, 183.0 bin TL ile Malatya 5, 173.0 bin TL ile Erzurum 6’ıncı sırayı aldı.

DOLAR CİNSİNDEN SIRALAMA

Verilere göre kişi başına düşen GSYH Hakkari’de 161.15 bin, Iğdır’da 153.95 bin, Kars’ta 153.75 bin, Bingöl’de 144.85 bin, Muş’ta 132.3 bin, Bitlis’te 130.3 bin, Ağrı’da 110.5 bin, Van’da 108.0 bin TL olarak bildirildi.

EN DÜŞÜK GSYH VAN’DA

Dolar kaydında kişi başı GSYH Tunceli’de 10.7, Erzincan’da 10.5, Ardahan’da 8.9, Elazığ’da 8.3, Malatya’da 7.7, Erzurum’da 7.3, Hakkari’de 6.8, Iğdır’da 6.5, Kars’ta 6.5, Bingöl’de 6.1, Muş’ta 5.6, Bitlis’te 5.5, Ağrı’da 4.7 ve Van’da 4.5 bin dolar olarak aktarıldı.

TÜRKİYE ORTALAMASI VE ERZURUM

Kişi başına Gayrisafi Yurt İçi Hasıla Türkiye ortalaması Türk Lirası cinsinden 311 bin 110 TL olurken döviz kaydında 13 bin 243 dolar olarak belirtildi. Erzurum  ülke ortalamasından kişi başı GSYH’de TL cinsinden 138 bin 101 TL, dolar cinsinden ise 5 bin 878 dolar geride kaldı

SEKTÖRLER VE ERZURUM

Erzurum İl bazında gayrisafi yurt içi hasıla, iktisadi faaliyet kollarına göre tarımda 23.7, sanayide 10.8, imalat sanayisinde 5.5, inşaatta 8.9, hizmetlerde 21.1, bilgi iletişimde 1.3, Finans ve sigorta hizmetlerinde 3.2, gayrimenkulde 4.7, mesleki, idari ve destek hizmetlerinde 6.4, Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetlerinde 32.5, diğer hizmet faaliyetlerinde 2.3 milyar TL oldu. Sektörler GSYH toplamı 115.0 milyar TL olarak bildirildi.  

 İL BAZINDA GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA, 2023

Gayrisafi Yurt İçi Hasıladan 2023 yılında en yüksek payı yüzde 30,4 ile İstanbul aldı

 İl düzeyinde cari fiyatlarla Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) hesaplamalarına göre; 2023 yılında İstanbul 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile en yüksek GSYH'ye ulaştı ve toplam GSYH'den yüzde 30,4 pay aldı. İstanbul'u, 2 trilyon 538 milyar 686 milyon TL ve yüzde 9,6 pay ile Ankara, 1 trilyon 614 milyar 161 milyon TL ve yüzde 6,1 pay ile İzmir izledi.

İl düzeyinde GSYH hesaplarında son üç sırada 22 milyar 13 milyon TL ile Tunceli, 19 milyar 407 milyon TL ile Ardahan ve 13 milyar 214 milyon TL ile Bayburt yer aldı.

GSYH'DEN EN YÜKSEK PAYI ALAN İLK BEŞ İL

GSYH'den en yüksek payı alan ilk beş il, 2023 yılında toplam GSYH'nin yüzde 54,02'sini oluşturdu.

Kocaeli, kişi başına GSYH'de 2023 yılında 516 bin 460 TL ile ilk sırada yer aldı

KİŞİ BAŞI VERİLERİ

Kişi başına GSYH'de 2023 yılında, Kocaeli 516 bin 460 TL ile ilk sırada yer aldı. Kocaeli'yi, 510 bin 733 TL ile İstanbul ve 438 bin 242 TL ile Ankara izledi. İl düzeyinde kişi başına GSYH hesaplamalarında, 116 bin 767 TL ile Şanlıurfa, 110 bin 553 TL ile Ağrı ve 108 bin 21 TL ile Van son üç sırada yer aldı.

KİŞİ BAŞINA GSYH, 2023 YILINDA ON ÜÇ İLDE TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE GERÇEKLEŞTİ.

İstanbul, "tarım, ormancılık, balıkçılık" ve "diğer hizmet faaliyetleri" hariç, tüm faaliyetlerde en yüksek payı aldı

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılında cari fiyatlarla GSYH'den en yüksek payı alan İstanbul; tarım, ormancılık, balıkçılık ile diğer hizmet faaliyetleri dışındaki faaliyetlerde de ilk sırada yer aldı. İstanbul'un bilgi ve iletişim faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 64,8, finans ve sigorta faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 62,5, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 45,9, hizmetler sektörü toplamından aldığı pay yüzde 40,4, inşaat sektörü toplamından aldığı pay yüzde 28,9 olarak gerçekleşti. Konya yüzde 6,2 pay ile tarım, ormancılık, balıkçılık sektöründe 81 il içinde ilk sırada yer alırken, Ankara yüzde 45,4 pay ile diğer hizmet faaliyetlerinde ilk sırada yer aldı.

İSTANBUL

İstanbul'un toplam GSYH'si içinde en yüksek payı yüzde 35,7 ile hizmetler sektörü aldı

İstanbul, 2023 yılında hizmetler sektörü toplamından yüzde 40,4 pay alırken, ilin toplam GSYH'si içinde hizmetler sektörünün payı yüzde 35,7 olarak gerçekleşti. İstanbul'un toplam GSYH'si içinde sanayi sektörü yüzde 17,2 pay ile ikinci sırada iken mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 7,8 pay ile üçüncü sırada yer aldı.

TÜRKİYE ORTALAMASI

Zincirlenmiş hacim endeksiyle GSYH, 44 ilde, bir önceki yıla göre Türkiye ortalamasının üzerinde büyüdü

Yıllık GSYH,  zincirlenmiş hacim endeksiyle 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,1 artarken, 44 ilde Türkiye ortalamasının üzerinde artış gerçekleşti. Bir önceki yıla göre 2023 yılında en yüksek artış gösteren ilk üç il sırasıyla yüzde 18,9 değişim oranı ile Şırnak, yüzde 18,2 ile Siirt ve yüzde 15,8 ile Samsun oldu. Bir önceki yıla göre en yüksek azalış gösteren üç il ise sırasıyla yüzde 6,9 ile Zonguldak, yüzde 10,4 ile Bayburt ve yüzde 16,0 değişim oranı ile Artvin oldu.

İLLERİN BÜYÜMEYE KATKISI

İstanbul yüzde 1,65 ile, 2023 yılı Türkiye GSYH büyümesine (yüzde 5,1) en fazla katkı sağlayan il oldu

Yıllık GSYH'nin, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 5,1 artışına en fazla katkı veren il yüzde 1,65 ile İstanbul oldu. İstanbul'u yüzde 0,96 ile Ankara ve yüzde 0,27 ile Kocaeli izledi. Yıllık GSYH büyümesine 2023 yılında negatif yönlü katkı veren illerin başında yüzde 0,03 ile sırasıyla Zonguldak, Artvin ve Gaziantep yer aldı.