Erzurum’un TÜFE’si dondu

TÜİK Kasım ayı TÜFE verilerini açıkladı. Erzurum İstatistik Bölgesi’nde, Kasım 2013 döneminde fiyatlar Ekim ayına göre artış kaydetmedi. Yıllık fiyat artış oranının yüzde 7,32 olarak hesap edildiği TRA1 KUDAKA Bölgesi’nde, fiyatlar 11 ayda yüzde 7,35 oranında artarken, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı da yüzde 7,47 olarak belirlendi..

TÜRKİYE ORTALAMASI VE ERZURUM

TÜFE verileri bazında, Türkiye ortalamasına göre, Erzurum İstatistik Bölgesi’nde enflasyon, aylık bazda yüzde 0.01 oranında düşük,  10 aylık bazda yüzde 0.44 oranında yüksek, yıllık ölçütte ise aynı çıktı., 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranında ise Bölgedeki fiyatlar ülke ortalamasının yüzde 0.08 düzeyinde yüksek çıktı.

AĞRI BÖLGESİ

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan istatistik çevresinde aylık bazda fiyatlar yüzde 0,04 oranında artış gösterdi. Bu bölgede yıllık fiyat artış oranı yüzde 6,31, 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 7,11 olarak kaydedildi. Ağrı Bölgesinde fiyatlar Aralık 2012’ye göre de yüzde 6,10 oranında artış kaydetti.

MALATYA BÖLGESİ TÜFESİ

Malatya istatistik Bölgesi’nde fiyatlar aylık bazda ekim ayına göre yüzde 0,43 oranında artış gösterdi. TÜİK verilerine göre TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli İstatistik Bölgesi’nde 11 aylık bazda yüzde 6,69, yıllık bazda yüzde 7,14 oranında fiyat artışı gözlendi. Malatya bölgesinde 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranı da yüzde 7.70 olarak belirlendi.

VAN BÖLGESİ TÜFESİ

TÜİK verilerine göre, Kasım 2013 döneminde, TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari Bölgesi’nde fiyatlar aylık bazda yüzde 0,40 oranında yükseldi. Van bölgesinde 2012 aralık ayına göre enflasyon yüzde 6,83, yıllık enflasyon yüzde 7,41 ölçeğinde çıkarken, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranını ise yüzde 7,09 düzeyinde oldu.

BÖLGENİN ENLERİ

Doğu Anadolu Bölgesi illerini içeren 4 istatistik bölgede Kasım ayı bazlı TÜFE’nin en yüksek olduğu bölgeler aylıkta yüzde 1.90,433 ile Malatya Bölgesi, 2012 yılı aralık ayına göre yüzde 7,35 ile Erzurum bölgesi, Yıllıkta yüzde 7,41  ile Van Bölgesi, 12 aylık ortalamalara göre fiyat değişim oranında da yüzde 7.70 ile Malatya bölgesi oldu.

ENFLASYON KASIM'DA YÜZDE 0,01 ARTTI

Kasım ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) 0,01, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise yüzde 0,62 arttı. Kasım ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,32, ÜFE'de yüzde 5,67 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 Kasım ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyatları Endeksi verilerini açıkladı. Buna göre TÜFE'de 2013 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,01, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,91, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,32 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,39 artış gerçekleşti. Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise 2013 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 5,80, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,67 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 4,10 arttı.

EN YÜKSEK ARTIŞ GİYİM VE AYAKKABI GRUBUNDA

 Aylık en yüksek artış yüzde 3,27 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan sağlıkta yüzde 0,76, eğlence ve kültürde yüzde 0,65, lokanta ve otellerde yüzde 0,64, ev eşyasında yüzde 0,52 artış gerçekleşti.

 EN FAZLA DÜŞÜŞ GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER GRUBUNDA GÖRÜLDÜ

 Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 1,34 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,64, haberleşmede yüzde 0,41 ve ulaştırmada yüzde 0,08 azaldı.Yıllık en yüksek artış ise yüzde 13,55 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Aylık en yüksek artış yüzde 0,97 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)’de oldu.

İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 7,96 ile TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9,28 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 8,89 TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde gerçekleşti.

 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ

ÜFE'deki aylık değişim, tarımda yüzde 0,87, sanayide yüzde 0,57 olarak gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,97 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,56 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,29 düşüş oldu. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 5,97, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,89 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 5,42 artış görüldü.

 Sanayide en yüksek aylık artış basım ve yayım sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründe bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0,32 düşüş, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,76 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 0,86 düşüş yaşandı.

TARIMDA ENFLASYON

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda üretici fiyatlarının Kasım ayında yüzde 0,87, 11 aylık dönemde yüzde 4,97 artsa da yıllıkta artış yüzde 4,56’da kaldığını, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 2,29 düştüğünü bildirdi.

 Bayraktar, Kasım ayında tüketicide gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatların yüzde 1,34 gerilediğini belirtti.

Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.

 TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Kasım ayı genel enflasyonun üretici fiyatlarında yüzde 0,62, tüketici fiyatlarında yüzde 0,01 arttığını vurguladı.

Bayraktar, şunları kaydetti:

“Tarımda üretici fiyatları 11 aylık dönemde yüzde 4,97, son bir yıllık dönemde yüzde 4,56 arttı. On iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,29 geriledi. Buna karşın genel üretici fiyatları enflasyonunun Ocak-Kasım dönemini kapsayan 11 ayda yüzde 5,80, son bir yıllık dönemde yüzde 5,67, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 4,10 arttı.

Üretici fiyatları Kasım ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 0,32, elektrik, gaz ve suda yüzde 0,86 geriledi. İmalat sanayinde yüzde 0,76 arttı. Üretici fiyatlarında sanayide, Kasım’da aylık yüzde 0,57, yıllık yüzde 5,89 artış yaşandı. Tarımdaki düşük artış, enflasyonu yüzde 5,67’de tuttu.”

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, genel TÜFE’nin Kasım ayında yüzde 0,01, geçen yılın Aralık ayına göre (11 aylık) yüzde 6,91, yıllık bazda yüzde 7,32, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,39 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlarının Kasım ayında Ekim ayına göre yüzde 1,34 gerilediğini, Aralık ayına göre yüzde 8,09, geçen yıl Kasım ayına göre yüzde 9,77, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 8,62 arttığını bildirdi.

 Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 4,56, tarım ve avcılıkta yüzde 4,94, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 2,09 arttığını, balıkçılıkta yüzde 12,17 gerilediğini vurgulayan Bayraktar, Kasım ayında fiyatların aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 1,69, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 4,18 yükseldiğini, balıkçılıkta ise yüzde 33,34 düştüğünü belirtti.

-ÜRETİCİDEN TÜKETİCİYE YÜZDE 500’LERE VARAN FARK-

Üreticiden tüketiciye yüzde 500’lere varan fiyat farkı var olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Fiyat farkı maydanozda yüzde 500, elmada yüzde 384,97, ıspanakta yüzde 358,89, karnabaharda yüzde 318,46, pırasada yüzde 309,72 lahanada yüzde 305,54 oldu. Üretici ve tüketici fiyatı ve üreticiden tüketiciye fiyat farkı uzun zamandır değişmeyen maydanozda, üreticide demeti 13 kuruşken, markette 78 kuruştan satılıyor. Yine üreticide kilogramı 64 kuruş olan elma 3 lira 12 kuruştan, kilogramı 50 kuruş olan ıspanak 2 lira 29 kuruştan, kilogramı 65 kuruş olan karnabahar 2 lira 72 kuruştan, kilogramı 52 kuruş olan pırasa 2 lira 13 kuruştan, kilogramı 39 kuruş olan lahana 1 lira 56 kuruştan satılıyor. Bu ürünlerin dışında salatalık, kabak, kuru soğan, portakal, mandalina, limon, armut, kuru kayısıda üretici ile market fiyatları arasında yüzde 200’ün üzerinde fiyat farkı var.”

Bayraktar, Kasım ayında üreticide zeytinyağı ve patates dışında aylık artışın yüzde 7,5’i geçen ürün olmadığını, markette de patates dışında hiçbir üründe yüzde 5’i geçen fiyat artışı görülmediğini bildirdi.

Şemsi Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 30,11 ile kabakta, en fazla fiyat artışı yüzde 8,29 ile patateste görüldü. Üretici fiyatlarında ise karnabahar fiyatı yüzde 46,72 düşerken, zeytinyağı fiyatı yüzde 18,18 arttı” dedi.

-MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER-

Bayraktar, Kasım ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında; 13 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 16 üründe azalma, 10 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti.

 Kasım ayında, maydanoz, elma, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, kuru kayısı, kuru incir, fındık, zeytinyağı, mısırözü yağı, ayçiçek yağı, toz şeker, tavuk eti, yumurta fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 30,11 oran ile en fazla kabakta olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 27,85 ile karnabahar, yüzde 27,39 ile ıspanak, yüzde 23,5 ile patlıcan, yüzde 17,47 ile domates, yüzde 14,19 ile mandalina, yüzde 13,87 ile salatalık, yüzde 11,23 ile sivri biber ve pırasa, yüzde 10,98 ile marul, yüzde 9,79 ile havuç, yüzde 6,96 ile armut, yüzde 6,79 ile limon, yüzde 5,37 ile lahana, yüzde 1,22 ile nohut, yüzde 0,93 ile süt izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 8,29 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 4,31 ile kuru fasulye, yüzde 4,23 ile kuru soğan, yüzde 3,04 ile Antep fıstığı, yüzde 1,92 ile yeşil fasulye ve kuru üzüm, yüzde 1,70 ile pirinç, yüzde 1,40 ile yeşil soğan, yüzde 0,78 ile dana eti, yüzde 0,46 ile kuzu eti takip etti.”

-ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER-

Kasım ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 12 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 17 üründe azalma, 6 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:

“Kasım ayında, yeşil fasulye, maydanoz, kuru soğan, elma, armut, pirinç, kuru üzüm, kuru incir, Antep fıstığı, süt, marul ve lahana fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 46,72 oran ile en fazla karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 36,36 ile kabak, yüzde 26,89 ile domates, yüzde 25,57 ile mandalina, yüzde 16,14 ile yeşil soğan, yüzde 15,44 ile havuç, yüzde 13,79 ile ıspanak, yüzde 13,51 ile salatalık, yüzde 12,02 ile limon, yüzde 11,11 ile kuru kayısı, yüzde 10,34 ile pırasa, yüzde 9,91 ile sivri biber, yüzde 8,11 ile yeşil mercimek, yüzde 6,71 ile kırmızı mercimek, yüzde 5,98 ile patlıcan, yüzde 3,04 ile fındık, yüzde 2,13 ile yumurta izledi. En fazla fiyat artışı yüzde 18,18 oran ile zeytinyağında oldu. Zeytinyağındaki fiyat artışını yüzde 14,83 ile patates, yüzde 7,50 ile nohut, yüzde 2,56 ile kuru fasulye, yüzde 1,97 ile kuzu eti, yüzde 0,73 ile dana eti izledi.”

-FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ-

Bayraktar, fiyatı artan ürünler içinde zeytinyağında görülen fiyat artışında zeytin rekoltesinin düşmesinin etkili olduğunu bildirdi. Şemsi Bayraktar, patateste görülen fiyat artışında, geçen yıl fiyatların çok düşmesi yüzünden patates ekim alanlarındaki daralmaya bağlı olarak rekoltede meydana gelen düşüşün etkili olduğunu vurguladı.

Fiyatı düşen ürünlere bakıldığında, karnabahar, ıspanak, pırasa gibi kışlık sebzelerde hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak fiyatların gerilediğini belirten Bayraktar, “Mandalina ve limon gibi narenciye ürünleri ile kabak, domates, salatalık, sivri biber, patlıcan gibi örtü altı ürünlerinde ihracatta meydana gelen yavaşlamaya bağlı olarak fiyatlar geriledi. Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülüyor” dedi.