TANAP Projesi imzalandı

MURAT SOLAK
İSTANBUL (İHA) - Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi anlaşması, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın şahitliğinde imzalandı. İmza töreninde konuşan Erdoğan, "NATO'nun tavrından memnunuz. 28 ittifak üyesi, Suriye'yi şiddetle kınamışlardır ve saldırının kabul edilemeyeceği vurgulanmıştır" dedi.
TANAP Projesi Hükümetlerarası Anlaşması, Beşiktaş'taki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde düzenlenen törenle imzalandı. Anlaşmayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natık Aliyev imzaladı. Erdoğan ve Aliyev de anlaşmaya şahit olarak imza attı. Törende konuşan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bugün imzalanan anlaşmayla birlikte, projenin hukuki altyapısının tamamlanmasına yönelik en önemli adımın atıldığını belirterek, "Bu proje, ülkelerimiz arasındaki stratejik işbirliğini derinleştirmekle kalmayacak, ayrıca Azerbaycan ile Avrupa arasında Türkiye üzerinden organik bir bağ tesis edecektir" ifadelerini kullandı.
Azerbaycan ile Türkiye'nin güçlü kardeşlik ve akrabalık bağlarına sahip iki ayrı devlet olduğunu, merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in deyişiyle, Türkiye ve Azerbaycan'ı 'tek millet, iki ayrı devlet' olarak gördüklerini ifade eden Erdoğan, Azerbaycan ile enerji alanında da stratejik öneme sahip ilişkilerin bulunduğunu kaydetti. Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hatlarının, enerji işbirlikleri kapsamında başarıyla hayata geçirilmiş, önemli projeler olduğunu belirtti. Başbakan Erdoğan, şöyle konuştu:
"Bu noktada şu hususu özellikle vurgulamak isterim; bizler, Hazar Havzası ve Orta Asya doğal gazının ülkemiz üzerinden alternatif güzergahlardan Avrupa'ya sevkini öngören Güney Gaz Koridoru projelerini, gerek kendi enerji arz güvenliğimizi sağlamak gerek Avrupa'nın enerji arz güvenliğine katkıda bulunmak amacıyla güçlü bir şekilde destekliyoruz. Bu çerçevede, enerji stratejimizin temel bileşenlerinden birisi olan, kaynak ve güzergah çeşitlendirmesine de büyük önem veriyoruz. Güney Gaz Koridorunun gerçekleşmesi, Azerbaycan enerji kaynaklarının güvenilir şekilde Avrupa'ya ulaştırılması bakımından da önem taşıyor."
Erdoğan, geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen müzakereler sonucunda, Şah Deniz Faz 2 kapsamında elde edilecek doğalgazın 6 milyar metreküplük bölümünün Türkiye'ye satışına, 10 milyar metreküplük bölümünün de Türkiye üzerinden Avrupa'ya transit taşınmasına ilişkin Azerbaycan ile 25 Ekim 2011 tarihinde hükümetler arası anlaşma, 24 Aralık 2011 tarihinde de bir mutabakat zaptının imzalandığını belirtti. TANAP Projesi'nin Azeri gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya transit taşınmasına imkan tanıyacak çok önemli ve tarihi vasfı olan bir proje olduğunu dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti:
"Dolayısıyla, bugün yalnız Türkiye-Azerbaycan enerji işbirliğinin geliştirilmesi ve ülkemizin enerji arz güvenliği açısından değil, Avrupa'nın enerji tedariki açısından da büyük önem arz eden bir olaya şahitlik ediyoruz. Bugünkü imzalanan anlaşmalarla birlikte, projenin hukuki altyapısının tamamlanmasına yönelik en önemli adım atılmıştır. Bu proje, ülkelerimiz arasındaki stratejik işbirliğini derinleştirmekle kalmayacak, ayrıca Azerbaycan ile Avrupa arasında Türkiye üzerinden organik bir bağ tesis edecektir. Projenin hayata geçmesiyle, ülkelerimiz hem Avrupa Birliği'nin kaynak çeşitlendirme hedefine kayda değer bir katkı sağlamış hem de Avrupa'nın enerji arz güvenliğinde önemli bir rol de üstlenmiş olacaklardır. Diğer bir deyişle, Doğu-Batı enerji koridorunu oluşturan bütün bu projeler, bölgede güvenlik ve barışın geliştirilmesi ve ekonomik kalkınmanın sağlanması yolunda stratejik atılımlardır. Bu tasarılar, bölge ülkelerinin birbirleriyle olan siyasi ve ekonomik bağlarının yanı sıra, batı dünyasıyla olan ilişkilerini de güçlendirmektedir. Bu yönüyle, söz konusu projeler salt bir ticari yatırım olmanın çok ötesinde anlam taşımaktadırlar."
Başbakan Erdoğan, TANAP Projesi'nin Şah Deniz Faz 2 gazıyla işletime alınacağını, ancak ileride bu boru hattı üzerinden Azerbaycan'ın diğer sahalarından elde edilecek doğalgazın da taşınmasının söz konusu olduğunu, Azerbaycan üzerinden transit geçecek Hazar ötesi gaz kaynaklarının da TANAP'a yönlendirilebileceğini söyledi. Milyarlarca dolarlık yatırım gerektirecek projenin, bölge halklarının ve gelecek nesillerin refahının güvence altına alınmasına büyük katkılar sağlayacağının kaydeden Erdoğan, "Aynı zamanda, Azerbaycan'la ortak kaderimize ve her alanda mükemmel seyreden ilişkilerimizin enerji boyutuna da ayrı bir güç kazandıracağına inanıyoruz" diye konuştu.
TÜRK UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ
Konuşmanın ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan "Suriye tarafından Türk uçağını düşürülmesi provokatif ve önceden planlanmış bir fiil olarak düşünülmemeli" açıklamasının sorulması üzerine, Rus Bakan Lavrov'un, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile yaptığı görüşmede aktardıklarının farklı olduğunu söyledi. Erdoğan, Lavrov'un Suriye tarafıyla konuştuktan sonra böyle bir açıklama yapılmış olabileceğini söyledi. Erdoğan, Suriye'nin, Türk askeri uçağını düşürmesine ilişkin, "NATO'nun tavrından doğrusu memnunuz. 28 ittifak üyesi, Suriye'yi şiddetle kınamışlardır ve saldırının kabul edilemeyeceği vurgulanmıştır. NATO'nun bu noktada da ayrılmaz bir bütün olarak süreci değerlendireceğini ve takip edeceğini de ortaya koymuşlardır" ifadelerini kullandı.

"BU PROJE (TANAP) SADECE TÜRKİYE-AZERBAYCAN PROJESİDİR"
- Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi anlaşması imza töreninde konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Bu proje, sadece Türkiye-Azerbaycan projesidir. Bu projeyi kendi gücümüz, paramız ve teknik imkanlarımızla yürüteceğiz" dedi.
TANAP Projesi Hükümetlerarası Anlaşması, Beşiktaş'taki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde düzenlenen törenle imzalandı. Anlaşmayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natık Aliyev'in imza attığı anlaşmayı Erdoğan ve Aliyev de şahit olarak imzaladı. Törende konuşan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, bugün en yüksek zirvededir. İki kardeş ülke arasındaki ilişkiler gittikçe güçlenip derinleşmektedir. Bu ilişkilerin temelinde iki ülke halkları arasındaki bağlılık ve dostluk yatmaktadır" diye konuştu. Dünyada Türkiye ve Azerbaycan arasındaki gibi sıkı ilişkisi olan başka ülke bilmediğini söyleyen Aliyev, şunları söyledi:
"Türkiye ile bölge sorunları üzerinde birlikte hareket ediyoruz. Siyasi istişareler yürütüyoruz. Ekonomik alandaki işbirliklerimiz, bölgede büyük önem taşıyor. Gerçekleştirdiğimiz büyük projeler dünyada ses getiriyor. Enerji alanına gelirsek, bizim birlikte gerçekleştirdiğimiz büyük projeler bugün dünya enerji haritasına yeni tanımlar getirmiştir. Bölgeyi bizim birlikte yürüttüğümüz projeler olmaksızın tasavvur etmek imkansız. 2006 yılında Bakü-Tiflis-Ceyhan, 2007'de Bakü-Tiflis-Erzurum, Avrupa'nın enerji haritasını büyük ölçüde değiştirdi. Bugün de tarihi öneme haiz TANAP projesine başlıyoruz. Bildiğiniz gibi Azerbaycan gazının dünya pazarına sevkiyatı ile alakalı son yıllarda oturumlar, tartışmalar yapılıyordu. Ancak görüyoruz ki bu müzakereler devam ediyor ama sonuç çıkmıyordu. Biz de Türkiye ile Azerbaycan olarak istişareler yaptık, iki kardeş ülke olarak bu projede liderliği üzerimize alma ve beraber gerçekleştirme kararı verdik."
Projenin sadece Türkiye ve Azerbaycan'a ait olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Aliyev, "Bu proje, sadece Türkiye-Azerbaycan projesidir. Bu projeyi kendi gücümüz, paramız ve teknik imkanlarımızla yürüteceğiz. Bu projenin gerçekleşmesi sonucunda Türkiye'ye daha fazla gaz sevk edeceğiz ve Türkiye üzerinden Avrupa'nın enerji arzını karşılayacağız. Bu konuyla alakalı iki ülke arasında fikir ayrılığı yok. TANAP projesi büyük miktarda gaz sevkiyatını öngörüyor. Bugün başladığımız proje; belki 10, belki 100 yıldan uzun bir sürede bizim çıkarlarımızı temin edecek. Aynı zamanda Azerbaycan için yeni pazarların açılmasına olanak sağlayacak" ifadelerini kullandı.